تفکر انتقادی و تفکر خلاق

تعریف تفکر انتقادی

پیش از ارائه تعریفی برای تفکر انتقادی لازم است روشن کنیم که منظور از کلمه انتقادی در اینجا تیزبینانه است نه گله مندانه یا شکایت آمیز (سیفرت، 1991) . با این توضیح،تفکر انتقادی به صورت های مختلف تعریف شده است .

وولفولک(1995) در توضیح تفکر انتقادی گفته است وقتی که در یک آگهی تبلیغات تجاری گفته می شود که از هر 100 دندان پزشک 99 نفر نوع خاصی از خمیر دندان را توصیه می کنند، شما باید درباره این ادعا سوالهای زیر را مطرح کنید :" کدام دندان پزشکان در این بررسی مورد پرسش قرار گرفته اند؟ چگونه انتخاب شده اند؟ آیا شرکت تولید کننده این خمیر دندان در تحقیق ذکر شده دخالت داشته است؟" اگر جواب سوال اخیر مثبت است، باید شک کرد که همین واقعیت ممکن است نتیجه تحقیق را به نفع شرکت تولید کننده خمیر دندان تغییر داده باشد . یکی از ابزارهای معروف سنجش تفر انتقادی آزمون مهارتهای تفکر انتقادی کالیفرنیا است . برای روشن تر ساختن مهارتهای تفکر انتقادی دو سوال از این آزمون را ذکر می کنیم .

تفکر انتقادی از چه عناصری تشکیل می یابد و این عناصر چگونه تعریف می شوند، در میان متخصصان اتفاق نظر وجود ندارد . با این حال، همگی برا این باورند که تفکر انتقادی مولفه ها وعوامل تشکیل دهنده زیادی دارد .

سیفرت(1991)، درباره نحویه به کار بستن عناصر جدول 1-19، یک دانشجوی دانشگاه را که می خواهد همسر انتخاب کند مثال زده است. او باید درباره این سوال که" بهتر است با چه نوع شخصی ازدواج کند؟" به طور انتقادی بیندیشد.برای این منظور ، ابتدا باید تفکر خود را بر روی این سوال متمرکز سازد(توانایی 1).

این روشن گریها دانشجو را به تحلیل استدلال ها (توانایی 2) درباره مزایای ازدواج کردن در مقایسه با مجرد ماندن به طور موقت یا دائم هدایت می کند . دانشجو ممکن است درک کند که دلایل او برای ترجیح دادن ازدواج شامل فرضهای بیان نشده یا نا مربوط است . با این استدلال که ازدواج یک منبع همزیستی است ، ممکن است دانجشو این فرض را قائل شود که همزیستی خارج از ازدواج نا ممکن است .

با استفاده از این تواناییها و سایر تواناییهای تفکر انتقادی، سرانجام دانشجو می تواند در این باره که می خواهد با چه نوع شخصی ازدواج کند با عقاید مهمی دست یابد. در پایان، اندیشه ها و عقاید او درباره مسئله احتمالا پیچیده تر از زمانی که شروع به تفکر کرد خواهد بود، و پیش از رسیدن به یک نتیجه احتمالا با بی اطمینانی های زیادی رو به رو خواهد بود . از آنجا که عدم اطمینان می توان به اضطراب منجرشود، بعضی وقتها لازم است به دانش آموزان و دانشجویان کمک تا نامطمئن ها را تحمل کنند و خود را قانعی سازد که سخت اندیشی به دردسرش می ارزد.

روش های ایجاد تفکر خلاق

معلم می تواند با به کارگیری شیوه های مناسب زمینه رشد خلاقیت را در دانش آموزان فراهم کند ذیل از آن جمله اند :

1- استفاده از مغایرت ها : ارایه مطالبی که خلاف باورها مرسوم و عمومی علمی باشد ، مثلاً معلم در درس علوم از دانش آموزان بخواهد که نظریات قدیمی را رد کنند و بدین ترتیب دانش آموزان را بر انگیزاند تا چیزها را ارزیابی کنند و راه های جالبی برای آزمون و اثبات کردن مسائل بیابند .

2- استفاده از تمثیل : معلم به دانش آموزان کمک کند تا با استفاده از چیزهایی که قبلاً می دانستند در موقعیتی مشابه به اطلاعات ، حقایق و اصول تازه یی دستیابند . به آنها نشان داده شود چگونه محصولات علمی بر اساس موقعیت های مشابه شکل گرفته اند .

3- توجه دادن به کمبودها و خلا موجود در دانش : از دانش آموزان خواسته شود بجای آنکه به دانستنی های انسان بپردازند آنچه را که برای انسان مجهول مانده است بررسی کنند . مهارتهای دانش آموزان را برای جستجوی شکافهای ، ناشناخته ها و مجهولات توسعه دهند . معلم باید از دانش آموزان بخواهد تا تمام تعاریف ممکن یک مساله و همچنین موارد نقض آن را جست و جو کنند .

4- تقویت تفکر درباره امکانات و احتمالات : فرصتهایی ایجاد شود تا به سوالهایی مانند چطور ، اگر ، یا از چه راههایی پاسخ داده شود و حتی خود وادار به پاسخ دادن به آنها بشود . دانش آموزان باید بفهمند چگونه یک چیز به چیزدیگر منجر می شود . هنگام گفتن مساله به دانش آموزان فرصت اندیشیدن به راههای مختلف حل مساله داده شود .

5- استفاده از سوالهای محرک : معلم باید بیشتر به گزاره های پرسشی که نیاز به درک عمیق دارد ، توجه کند و سوالهایی که نیاز به ترجمه ، تفسیر ، تعریف ، اکتشاف و تجزیه و تحلیل دارد استفاده کند .

6- ایجاد فرصتهایی برای دانش آموزان تا رازهایی هر چیز را جستجو کنند .

7- تشویق به مطالب زندگی افراد خلاق .

8- تقویت تعامل دانش آموزان با اطلاعات قبلی : ایجاد فرصتهایی برای دانش آموزان تا با اطلاعاتی که دارند بازی کنند و به آنها کمک کنند و فرصت دهند تا بتوانند با استفاده از حقایق و اطلاعات که قبلا آموخته اند کارهایی را تجربه کنند .

9- تقویت مهارتهای مطالعه خلاق : از دانش آموزان خواسته شود به جای آنکه بگویند چه خوانده اند ، عقایدی را که در نتیجه خوانده اند به دست آورده اند بیان کنند .

10- ایجاد ابهام و تقویت آن : همه می دانند دانش آموزان زمانی یاد می گیرند که با موفقیتهای حل مساله مواجه باشند . بنابراین معلم باید موقعیت یادگیری را بیان نکته یی آغاز کند و سپس دست نگهدارد و اجازه دهد دانش آموزان خود با اطلاعات بازی کنند و درگیر شوند ، این روش خوبی است که منجر به یادگیری خود هدایتی می شود .

11- استفاده از روش اکتشافی : در روش اکتشافی ، دانش آموز خود به جستجوی راه حل می رود و معلم نقش راهنما را ایفا می کند . در این روش بیش از جواب مساله چگونگی یافتن جواب مهم است . دانش آموز خود را به اطلاعاتی که پیرامون مساله توجه کرده و حتی ممکن است تغییراتی در آن ایجاد کند . بدین ترتیب امکان تجربه شخصی توسط دانش آموزان ، موقعیت یادگیری را برای آنها جذاب و مطبوع می نمایید و انگیزه های درونی آنها را تقویت میکند . همه این جنبه ها در کشف و شکوفایی استعداد خلاق دانش آموزان تاثیر مستقیم دارد .

منبع دریافت این مطلب : رشد

جزر و مد چیست؟

– جزر و مد (Tides)

پدیده جزر و مد اساساً زائیده‌ی نیروی جاذبه ماه است. بر روی زمین در هر لحظه دو منطقه وجود دارد که در این مناطق آب اقیانوس‌ها به نحو چشم‌گیری بالا می‌آید که به آنها «کوه‌های دوگانه مد» می‌گویند. یکی از آنها در امتداد خط واصل بین ماه زمین و در قسمت رو به ماه است و دیگری در همان امتداد و در قسمت پشت به ماه زمین قرار دارد. دلیل ایجاد «کوه مد» اول را می‌توان به خوبی فهمید؛ در این منطقه ماه در نصف النهار ناظر و در بیشترین ارتفاع خود در آسمان قرار دارد. در نتیجه توده آب‌های دریاها با بیشترین شدت در جهت ماه جذب می‌شوند.

«کوه مد» دوم که در عقب قرار دارد به چه دلیل ایجاد می‌شود؟

زمین و ماه، هر دو به دور یکدیگر می‌چرخند. در واقع هر دو جرم آسمانی بر دور مرکز گرانش مشترک بین خود می‌گردند. اما از لحاظ مقدار جرم، آنها یک زوج نابرابر هستند، زیرا جرم زمین 81 برابر ماه می‌باشد. اگر جرم ماه و زمین با یکدیگر برابر بود، این مرکز گرانش دقیقاٌ در وسط آن دو قرار می‌گرفت، ولی چون زمین بسیار سنگین‌تر از ماه است، مرکز گرانش به زمین نزدیکتر است و در واقع زیر سطح زمین قرار دارد.

زمین نیز در طول یک ماه، نوعی رقص تخم مرغی را گرد این مرکز گرانش مشترک اجرا می‌کند. در نتیجه یک نیروی گریز از مرکز ایجاد می‌شود، که بزرگترین بخش این نیرو در قسمت پشت به ماه زمین متمرکز می‌گردد. بنابراین توده آبهای آنجا در اثر نیروی رانش به خارج از زمین کشیده می‌شوند. زمانی که ماه در حال طلوع یا غروب در افق‌ قرار دارد، کمترین حالت مد یا همان جزر را خواهیم داشت.

 

به خاطر دوری خورشید از زمین اثر خورشید در جزر و مد به تنهایی نسبت به اثر ماه، کمتر است

جزر و مد همراه با حرکت ظاهری ماه در آسمان از افق شرقی به سوی افق غربی ناظر پیش می‌روند. بنابراین ما در هر منطقه از زمین روزانه دو بار شاهد جزر و مد آب دریاها هستیم. اما از آنجا که ماه نیز آهسته به دور زمین در گرش است، محل وقوع این «کوههای مد» را با خود انتقال می‌دهد. بنابراین در طول یک دور چرخش زمین به دور خود، مکان کوههای مد تا حدودی جابه‌جا می‌شود.

بر این اساس یک مد تا مد بعدی بجای 12 ساعت ، 5/12 ساعت طول می¬کشد. اگر دقت کنید می‌بینید این زمان درست نصف زمان یک شبانه روز قمری است. یعنی نصف 24 ساعت و 51 دقیقه، از طلوع ماه تا طلوع ماه در روز بعدی است. اگر زمین، خورشید و ماه در یک امتداد واقع شوند، نیروی گرانش خورشید، موجب تقویت نیروی گرانش ماه می‌گردد. این حالت در زمان‌های «ماه نو» و «بدر» بروز می‌کند و در این صورت بزرگ‌ترین جزر و مدها ایجاد می‌شوند. به خاطر دوری خورشید از زمین اثر خورشید در جزر و مد به تنهایی نسبت به اثر ماه، کمتر است.

فاصله خورشید از زمین 400 برابر دورتر از فاصله ماه از زمین است، و می‌توان گفت نیروی کشندی خورشید چیزی در حدود 7 درصد نیروی کشندی ماه است. از طرفی هم دوری و نزدیکی ماه به زمین هم تا تاثیرگذار است به نحوی که زمانی که ماه در حضیض مداری است، نیروی کشندی ماه تا 20 درصد بیش از حالت عادی است

کلمات کلیدی مطلب: مقالات | دانستنی ها | مقالات علمی و آموزشی

راه تیزهوشان قسمت پنجم

فایل صوتی قسمت پنجم راه تیزهوشان را بشنوید:

 دانلود فایل صوتی : راه تیزهوشان - قسمت پنجم

مدت زمان: 00:14:04

حجم فایل: 3.22MB

دانلود فایل PDF قسمت پنجم راه تیزهوشان (0 Byte. )

»» دانلود برای اعضا امکان پذیر است. عضویت رایگان است و کمتر از 30 ثانیه طول می کشد!!!!

نکات مطرح شده  قسمت پنجم  راه تیزهوشان:

هر دانش آموز باید با سطح و پیشینه ی آموزشی خودش باید برنامه ی مختص به خودش را داشته باشد. ما در راه تیزهوشان کلیات را مطرح می کنیم. سوالات اصلی را پاسخ می دهیم.

1- جنس درس ریاضی:

دانش آموزان تصور غلطی از روش مطالعه درس ریاضی دارند. شما می توانید از درسی مثل علوم ، با خواندن و دوره ی زیاد نتیجه بگیرید. دانش آموزان انتظار دارند بعد از اینکه سرکلاس ریاضی را یاد می گیرند، بتوانند تمام تست های ریاضی را بزنند. درس ریاضی شبیه ورزش کردن است و یک برنامه ی مستمر می خواهد.

اگر شما در درس ریاضی قویترین معلم را هم داشته باشید، قطعا روی شما تاثیر دارد اما تمرین کردن شما حرف اول را می زند. پس به یاد داشته باشید، برای درس ریاضی، قبل از هر چیزی تمرین مکرر و پیوسته مهم است.

2- روش مطالعه ی درس ریاضی:

ریاضی را باید نوع دیگری خواند، این نوع دیگر خواندن درس ریاضی یعنی چه؟

3- ابتدا تشریحی و سپس حل مسئله:

قبل از هر چیزی باید مسائل تشریحی ریاضی را حل کنید، بعد سراغ تست ها بروید. تا مطلبی را به صورت کامل آموزش ندیده اید، تست آن را نزنید. در غیر این صورت تست ها را هدر می دهید.

اول مسائل را به صورت تشریحی حل کنید. تمام راه حل ها و نکات را که یاد گرفتید، بعد به سراغ نکات تستی و روش های تستی که سرعت را بالا می برند، بروید.

تجربه نشان داده دانش آموزانی نتیجه می گیرند که به دنبال درک مسئله اند.

4- تست زنی حتما مهم است:

تست زنی را کنار نمی گذاریم و رها نمی کنیم. اما برای زدن تست باید مراحلی را طی کنیم.

5- چگونه تست بزنیم:

چگونه تست زدن خیلی مهم است. می توان یک کتاب تست را باز کرد و سوال را خواند و پاسخنامه را نگاه کرد. می توان تست ها را حل کرد و جلو رفت. اما روش درست تست زدن این نیست و اینگونه تست ها در ذهن شما نهادینه نخواهند شد. روش درست تست زدن چیست؟

6- ابتدا تست های تسلط بی زمان:

تست هایی را به عنوان تمرین انجام دهید. یعنی اینکه این تست ها چقدر از شما زمان می گیرد مهم نیست و اگر زمان زیادی از شما می گیرد اشکالی ندارد. چون این مرحله آموزشی است. یعنی هر وقت درسی را آموزش دیدید و یاد گرفتید، سپس سراغ تست های آموزشی بروید که در حل آنها زمان برای شما مهم نباشد.

7- فعلا مجازیم پاسخنامه را نگاه کنیم:

هنگام زدن تست آموزشی، اگر نتوانستید تستی را حل کنید، مجازید نگاهی به پاسخنامه بیندازید. اصلا اشکالی ندارد چون فعلا هدف یادگیری است.

8- زمان بندی کنیم:

وقتی تست های آموزشی را زدیم، کم کم زمانبندی را شروع می کنیم. زمان بندی مهم است. چون ما در نهایت آزمونی داریم که در آن به طور متوسط برای هر تست 1 دقیقه و 30 ثانیه فرصت داریم. هنگام تست زدن کم کم زمان را هم در نظر می گیریم. یعنی وسط تست زدن نیم نگاهی هم به ساعت بیندازیم. ابتدا کمی بیشتر از حد مجاز برای هر سوال وقت می گذاریم اما حواسمان به زمان باشد.

9- آزمون با پاسخنامه:

آزمون با پاسخنامه مهم ترین نکته ی این مبحث است. خیلی ها تست می زنند اما هنگام امتحان به مشکل بر می خورند. خیلی ها هنگام وارد کردن پاسخ ها اشتباه می کنند. خیلی از بچه ها هنگام آزمون زمانبندی را از دست می دهند و یا تست هایی که خیلی خوب بلد بودند را نمی توانند حل کنند.

وقتی مرحله ی آموزش تمام شد و زمانبندی هم دستمان آمد، به صورت آزمونی امتحان می دهیم. یعنی 10 تا تست را جدا می کنیم و برای آن 15 دقیقه وقت در نظر می گیریم.

پاسخنامه هم برای خودمان می آوریم. چون خیلی ها در پر کردن پاسخنامه مشکل دارند و پاسخ ها را جابجا وارد می کنند. به همین علت قبل از آزمون اصلی، خودمان را در شرایط آزمون قرار می دهیم و آزمون دادن را تمرین می کنیم.

هنگام آزمون ابتدا سوال هایی که پاسخ آنها را می دانیم حل می کنیم، بعد برمی گردیم سوال های مشکل تر را حل می کنیم. زمان را برای تست های سخت نمی گذاریم. وسط تست زنی سراغ پاسخنامه نمی رویم.

10- درصد ها را یادداشت کنیم با تاریخ:

حتما درصد ها را با تاریخ یادداشت و آرشیو کنیم. چرا؟ چون در آینده و ماه های آخر جمع بندی، و یا آزمون های بعدی، می توانیم برگردیم و سوالات و آزمون های با درصد پایین را دوره کنیم.

11- تست ها را رنگی کنیم:

در هر مبحثی در هر فصلی تعداد زیادی تست زده ایم که مرور کردن تمام اینها قبل از آزمون امکان پذیر نیست. به همین علت، رنگ هایی را انتخاب کنید. مثلا تست هایی که بلد هستید و درست پاسخ داده اید را سبز کنید. تست هایی که آموزش و نکته ی جدیدی داشت و مجبور شده اید  پاسخنامه را نگاه کنید، یا تست هایی که با مشقت زیاد حل شد، یعنی در آنها مشکل دارید، پس آنها را قرمز کنید.

تست هایی که در آنها اشتباه محاسباتی داشتید یا بلد بودید اما طراح سوال نکته ی ریزی در انتهای آن گذاشته بود، "می شود" را "نمی شود" ، یا "کدام است" را "کدام نیست" نوشته بود و باعث شد که شما پاسخ اشتباه بدهید، به اصلاح تست های دام دار هستند. این تست ها را زرد رنگ کنید.

فایده ی این کار این است که هنگام امتحان وقتی آزمون ، جزوه یا کتاب خود را باز می کنید، به سوالات اشراف کامل دارید و می توانید آنها را دسته بندی کنید. ابتدا سراغ تست های قرمز می روید، بعد اگر وقت اضافه داشتید سراغ تست های زرد می روید و تست های سبز را کنار می گذارید.

هر دانش آموزی برنامه ی خاص خودش را می خواهد. ما اساسی ترین نکات را در راه تیزهوشان می گوییم که برای همه قابل استفاده باشد.

کلمات کلیدی: روش صحیح مطالعه ی درس ریاضی | راه تیزهوشان | آزمون های آزمایشی تیزهوشان | آمادگی آزمون تیزهوشان | تست دام دار چیست | نحوه زمانبندی آزمون تیزهوشان | تیزهوشان 

آغاز امتحانات نهایی دانش آموزان از 5 دی با درس «دین و زندگی»

به گزارش تیزلند، به نقل از خبرگزاری فارس، عبدالرسول عمادی رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش و با اشاره بهآغاز امتحانات نهایی دانش‌آموزان در دی ماه، اظهار داشت: امتحانات نهایی دانش‌آموزان سراسر کشور از پنجم دی آغاز می‌شود و تا پایان دی ماه پایان می‌یابد.

وی افزود: بر اساس روالی که برای برگزاری امتحانات نهایی تدارک دیده شده است، شروع امتحانات نهایی با درس «دین و زندگی» است.

عمادی در خصوص دیگر امتحانات مانند میان ترم و نوبت اول هم گفت: به جز امتحانات نهایی، مابقی امتحانات داخلی است و خود مدارس می‌توانند در خصوص زمان و چگونگی برگزاری امتحانات تصمیماتی اتخاذ کنند.

رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: کارنامه امتحانات نهایی دانش‌آموزان یک هفته تا 10 روز پس از آخرین امتحان به دانش‌آموزان ارائه می‌شود.

منبع دریافت این مطلب : خبرگزاری فارس

چگونه نقاشی سه بُعدی بکشیم؟

برای کشیدن نقاشی سه بعدی به کاغذ ، مداد و خط کش نیاز دارید.

مرحله اول : دو طرف کاغذ را به کمک خط کش نقطه گذاری کنید. ( روی هر سانتی متر یک نقطه قرار دهید )

مرحله دوم: شیء که تمایل به کشیدن آن دارید را روی صفحه کاغذ قرار دهید و دور آن را با مداد و خیلی کمرنگ خط بکشید.

مرحله سوم: به کمک خط کش نقاط دو سر کاغذ را به هم وصل کنید ولی فضای داخل نقاشی را خالی بگذارید.

مرحله چهارم: فضای داخل نقاشی را با خط های منحنی دار پر کنید برای بُعد دادن به نقاشی از سایه زدن کمک بگیرید

نقاشی سه بعدی شما آماده است می توانید آنرا رنگ آمیزی کنید.

کلمات کلیدی: بازی و سرگرمی | افزایش خلاقیت کودکان | آموزش تقاشی