با انتخاب رشته درست، آینده خود را ترسیم کنید

آزمون سراسری در کمال صحت و دقت برگزار شد و داوطلبان، یک مرحله مهم را پشت سر گذاشتند. همان گونه که در شماره‌های قبل اشاره کردیم، دیگر نباید به آزمون و نکات منفی آن فکر کرد؛ زیرا کنکور تمام شده است و نمی‌توان برای تغییر آن کاری انجام داد، و بهترین کار این است که این آزمون را تجربه‌ای برای آزمون بعدی قرار دهیم؛ اما در این میان، عده‌ای از شما عزیزان که آزمون خوبی را پشت سر گذاشته‌اید، می‌توانید خود را برای مرحله بعدی آماده نمایید. حتماً می‌پرسید این مرحله چیست؟ این مرحله که یکی از مراحل بسیار مهم و حساس کنکور است، انتخاب رشته است.

هر فردی در زندگی، بارها دست به انتخاب می‌زند. لحظات انتخاب، لحظاتی حساس هستند؛ چون با تصمیم‌گیری در مورد روش یا پدیده‌ای خاص، فرد سرنوشت خود را رقم می‌زند. انسان با انتخاب‌های خود، مسیر زندگی‌اش را تعیین می‌کند و سرنوشت خود را رقم می زند. انتخاب در زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است. با انتخاب درست می‌توان از منابع مادی، مالی، انسانی و اطلاعاتی به شیوه‌ای مناسب بهره برداری کرده و از اتلاف این منابع جلوگیری کرد. انتخابی که مبتنی بر اطلاعات و بینش باشد، می‌تواند به تصمیم گیرنده در جلوگیری از اتلاف منابع کمک کند؛ از طرف دیگر، فرد تصمیم گیرنده، باید نسبت به انتخاب خود پاسخگو باشد؛ بنابراین، انتخاب صحیح می‌تواند فرد را از عواقب انتخاب نادرستش حفظ کند.

یکی از مراحلی که بسیاری از افراد، دست به انتخاب می‌زنند، بعد از کنکور و برای انتخاب رشته تحصیلی در دانشگاه است. این انتخاب نیز بسیار مهم و حیاتی است؛ زیرا فرد پس از انتخاب، مسیر شغلی، مالی و حتی خانوادگی خود را نیز مشخص می‌کند. انتخاب رشته تحصیلی، اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا یک انتخاب نادرست، سبب افت علمی کشور، کاهش و حتی از بین رفتن منابع اقتصادی و انسانی، بی‌تفاوتی و بی‌انگیزه شدن دانشجونسبت به مسایل فردی و اجتماعی و ایجاد اختلالات روانی و افسردگی او می‌شود؛ بنابراین، انتخاب رشته تحصیلی را می‌توان یکی از مهم‌ترین انتخاب‌های هر فرد پس از پایان تحصیلات دوره متوسطه برشمرد که به نوعی زندگی آینده او را ترسیم می‌کند.

کنکوری‌ها بعد از آزمون به سه دسته تقسیم می‌شوند:

گروه اول: افرادی هستند که یقین دارند پذیرفته می‌شوند. این گروه داوطلبانی هستند که طبق یک برنامه‌ریزی دقیق و حساب‌ شده، مطالعه کرده و با آمادگی بالا در آزمون شرکت کرده‌اند و صددرصد به عملکرد خود مطمین هستند.

گروه دوم: افرادی هستند که دچار تردیدند؛ یعنی نه می‌توانند بگویند که حتماً قبول می‌شوند و نه می‌توانند بگویند که حتماً مردود می‌شوند، و در واقع، چندان از نتیجه آزمونخود مطمین نیستند.

گروه سوم: افرادی هستند که از تلاش خود و نتیجه ای که از این آزمون خواهند گرفت، راضی نیستند.

اما آنچه که در حال حاضر، بسیار حایز اهمیت است و گروه اول و دوم باید به آن توجه کنند، مساله انتخاب رشته است؛ حتماً می‌پرسید چرا؟

1- آن عده که یقین دارند قبول می‌شوند باید بعد از چند روز استراحت و رفع خستگی ناشی از آزمون، کم‌کم به فکر انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر خود باشند؛ چون، انتخاب رشته، انتخاب آینده است؛ یعنی انتخاب رشته در تمام مراحل زندگی یک فرد موثر است؛ حتی زندگی شخصی، خانوادگی، همسر و فرزندان و آینده فرد و … هر کدام می‌تواند از انتخاب رشته او متاثر باشد. با توجه به اینکه زمان توزیع کارنامه اولیه انتخاب رشته، بزودی فرا می‌رسد، آنهایی که اطمینان به قبولی دارند باید از همین حالا رشته مورد علاقه و دانشگاه مورد نظر خود را با دقت مورد تحقیق و بررسی قرار دهند تا بتوانند با دید باز انتخاب رشته کنند.

2- گروهی که شک دارند قبول می‌شوند، باید دقیقاً همانند گروه نخست بنا را بر قبولی بگذارند و به فکر انتخاب رشته باشند؛ چون اگر این گروه بنا را بر قبول نشدن بگذارند و در زمان توزیع کارنامه، مجاز به انتخاب رشته باشند، در واقع خیلی از فرصت‌ها را از دست داده‌اند و با یک انتخاب سطحی، با عجله و به دور از آگاهی، دچار دردسرهای بعدی، نظیر تغییر رشته و مشکلات ناشی از آن خواهند شد.

به این ترتیب، گروه بسیاری از شما داوطلبان گرامی از جمله افرادی خواهید بود که از هم اکنون باید به فکر انتخاب رشته و تحقیق در این مورد باشید. این مرحله، مرحله‌ای بسیار حساس و مهم است و بی‌تفاوتی و بی‌اطلاعی نسبت به آن می‌تواند آینده و توانایی جوانان را تحت تاثیر منفی قرار دهد؛ همچنان که مواجهه درست، سنجیده، منطقی و مدبرانه با این مرحله می‌تواند نویدبخش آینده و راهی مطمین و کم دغدغه برای آنها باشد.

انتخاب رشته تحصیلی، انتخابی حساس است؛ زیرا کوچکترین اشتباه، بی‌تدبیری و برخورد و تصمیم‌گیری از سر احساس، می‌تواند آرزوها و آمال فرد را دچار تهدید و ناکامی سازد.

از طرف دیگر، گاهی، دخالت ها و دیدگاه های بسیاری از اطرافیان بر تصمیم گیری فرد موثر واقع می‌شود و به این خاطر، هرگونه اقدام یا اجبار بی دلیل و حساب ناشده اطرافیان می‌تواند داوطلبان ورود به دانشگاه را در انتخاب صحیح مسیر تحصیلی آینده خود با مشکل مواجه سازد.

به همین دلیل در این مرحله مهم، داوطلب باید، میزان علاقه و توانایی خود را برای ورود در رشته‌های مختلف دانشگاه بدرستی و به طور دقیق بسنجد و تصمیمی منطبق بر واقعیات و متناسب با توانایی و علاقه خود بگیرد؛ از طرف دیگر، در نظر داشتن علاقه صرف، بدون توجه به میزان توانایی و استعداد، می‌تواند فرد داوطلب را در انتخاب مسیر آینده تحصیلی و حتی کاری‌اش با مشکل مواجه سازد.

مرحله انتخاب رشته، مهم است؛ زیرا ارتباط مستقیمی با آینده شغلی و کاری داوطلبان دارد و آینده شغلی بیشتر افراد از این مسیر رقم می خورد؛ با این وجود، فرد باید در انتخاب رشته خود، رتبه و نمره تحصیلی‌اش را در نظر بگیرد و از تصمیم گیری در خلا و بدون در نظر گرفتن واقعیات مربوط به استعداد و دانایی خود بپرهیزد.

دلیل دیگر اهمیت این مرحله، آن است که می‌تواند مکمل تلاش های یکساله داوطلبان باشد. این تلاش‌ها اگر با حرکت سنجیده در این مرحله همراه نشود، می‌تواند آن را دچار ناکامی سازد.

این حساس و مهم بودن مرحله انتخاب رشته اقتضا می‌کند تا داوطلبان ورود به دانشگاه، با حوصله، دقت، مطالعه و استفاده از تجربه و مشورت افراد امین و مطلع، موفق به عبور از این مرحله شوند.

داوطلبان عزیز، باید متوجه آسیب‌هایی که این مرحله ممکن است تصمیماتشان را تحت تاثیر و تهدید خود سازد نیز باشند.

مهم‌ترین این آسیب‌ها را می‌توان این موارد برشمرد:

1- فدا کردن دقت به پای سرعت

چه بسا داوطلبانی باشند که از سر ذوق و شوقی که نسبت به عبور از این مرحله مهم دارند، دقت را فدای سرعت نمایند و بخواهند در سریع‌ترین زمان ممکن، فرم انتخاب رشته را پر کرده و تحویل دهند. در صورت وقوع چنین پدیده ای احتمال دارد که فرد داوطلب دچار اشتباه شود و فرصت را برای جبران اشتباه نیز از دست بدهد؛ از این رو، توصیه ما به عزیزان داوطلب آن است که دقت را فدای سرعت نکرده و از حداکثر فرصت خود برای انتخاب مطمین رشته‌شان در محیطی آرام و پرحوصله استفاده نمایند.

2-انتخاب رشته در شرایط احساسی

انتخاب رشته در یک فضای احساسی و تحت تاثیر فشارهای روانی یا ترغیب‌ها و تشویق‌های بدون پشتوانه و منطق اطرافیان، هم می‌تواند این مرحله مهم تصمیم گیری را دچار آسیب و تهدید سازد؛ در چنین شرایطی، فرد رشته‌ای را که دوست دارد بی اعتنا به رتبه و نمره خود انتخاب می‌کند و نتیجه این است که فرد مزبور به خاطر پذیرفته نشدن، نمی‌تواند در رشته انتخابی وارد شود، و از سوی دیگر، فرصت ورود به رشته دیگری را که مطابق با شرایط علمی اوست، نیز از دست می‌دهد.

در مرحله اول اعلام اسامی قبول‌شدگان، به داوطلبان اجازه انتخاب 150 رشته / شهر داده می‌شود که توصیه می‌کنیم داوطلبان از همین امروز در مورد جمع‌آوری اطلاعات در باره رشته‌ها و دانشگاه‌ها از پذیرفته‌شدگان سال‌های قبل یا اساتید متخصص هر رشته دانشگاهی اقدام نمایند. داوطلبان ابتدا و براساس نمرات دریافتی در کارنامه خود باید دقت کنند که در کدام یک از زیرگروه‌های اشاره شده در کارنامه‌شان نمره بیشتری دریافت کرده‌اند؛ زیرا موضوع استعدادسنجی خودشان را باید براساس همین معیار بسنجند و سپس براساس علاقه از بین رشته‌های موجود در دفترچه‌های مربوط حدود 200 رشته / شهر را انتخاب کرده و بعد بر اساس امکانات و رتبه، علاقه و بازار کار از بین این تعداد، 150 رشته را انتخاب نموده و بر حسب اهمیت رشته‌ها، آنها را اولویت‌بندی نمایند. به داوطلبان عزیز توصیه می‌شود که در مورد انتخاب رشته خودشان با والدین عزیزشان و همچنین کسانی‌که صاحب‌نظر هستند (اساتید دانشگاه با قبول‌شدگان سال‌های گذشته) مشورت نمایند و از انتخاب رشته‌هایی که از سوی موسسات مجاز ارایه می‌گردد، فقط به‌ عنوان راهنمایی استفاده کنند، و همان‌طور که اشاره شد، در این زمینه، تنها به سه عامل علاقه، استعداد و امکاناتشان توجه ویژه‌ای داشته باشند عوامل موثر در انتخاب رشته در کنکور

3- لحاظ نکردن شرایط ورود به یک رشته خاص

آسیب دیگر که می‌تواند در این مرحله، متوجه داوطلبان شود این است که فرد، تحت تاثیر نام رشته‌ای خاص قرار گیرد و بدون در نظر گرفتن شرایط دیگر از جمله توانایی‌های روحی، مالی، رتبه  و … به انتخاب آن اقدام نماید. در بسیاری از مواقع ممکن است که به لحاظ استعداد، توانایی آن را داشته باشیم که در رشته ای خاص وارد شویم، اما شرایط روحی و ذهنی متناسب با مباحث و مشاغل آن رشته را که در آینده ما را درگیر خواهد کرد، نداشته باشیم؛ به همین دلیل، باید اشاره نمود که بزرگی و پر طمطراق بودن نام یک رشته نباید ما را به تصمیمی نسنجیده وا دارد.

 4-اشتباه در تکمیل فرم انتخاب رشته

چه بسا فردی همه شرایط مربوط به انتخاب رشته را رعایت کند؛ مثلاً هم رتبه و نمره خود را در این تصمیم دخیل نماید و هم در فضایی واقعی و به دور از احساسات تصمیم بگیرد، اما بر اثر عوامل مختلفی، در تکمیل فرم انتخاب رشته دچار اشکال و اشتباه شود و کد رشته‌ای دیگر را نوشته و بدون اطلاع از این موضوع به رشته‌ای که چه بسا نسبت به آن علاقه‌ای هم ندارد، وارد شود. راه غلبه بر این آسیب آن است که فرد چند بار هم که شده فرم انتخاب رشته را مرور و از صحت گزینه‌های انتخابی خود اطمینان حاصل نماید. بهتر است که برای این منظور، داوطلبان عزیز از فرم انتخاب رشته‌شان کپی تهیه کرده، ابتدا انتخاب‌های خود را روی آن اعمال نمایند و در نهایت، وقتی تصمیمشان نهایی شد، آن را به فرم اصلی منتقل نمایند.

عوامل متعددی بر انتخاب رشته دانشگاهی تاثیر می‌گذارند. بعضی از این عوامل به فرد و برخی دیگر به جامعه برمی‌گردند. مهم ترین عوامل موثر در انتخاب رشته تحصیلی و دانشگاه محل تحصیل به شرح زیر است:

علاقه

یکی از مهم‌ترین مسایلی که هنگام انتخاب رشته باید مورد توجه قرار گیرد، علاقه فرد است. میل و علاقه در هر کار سبب می‌شود که شخص با انرژی بیشتری فعالیت کند. بسیاری از دانشجویان به خاطر آنکه به رشته تحصیلی خود علاقه نداشته‌اند، ترک تحصیل کرده و تعدادی دیگر نیز نتوانسته‌اند در رشته خود موفق باشند.

داوطلبان دانشگاه‌ها بهتر است که قبل از هر چیز زمینه علایق خود را شناسایی کنند و هنگام انتخاب رشته به آن علایق توجه داشته باشند.

 شناخت

در صورتی علاقه به رشته می‌تواند افراد را در انتخاب رشته صحیح یاری کند که آنها از رشته‌های تحصیلی و مراکز آموزشی آگاهی داشته باشد. شناخت و آگاهی داشتن از رشته تحصیلی، سبب ایجاد انگیزه در فرد می‌شود. بعضی از افراد، نسبت به رشته‌ها و دانشگاه‌هایی ابراز علاقه می‌کنند، ولی وقتی مشغول به تحصیل می‌شوند، احساس می‌کنند که در انتخاب خود دچار اشتباه شده‌اند؛ دلیل این امر، نداشتن اطلاع و آگاهی مناسب از رشته‌های تحصیلی و مراکز آموزشی است.

توانایی علمی

در حال حاضر، تعداد داوطلبان در برخی از رشته‌های پر طرفدار دانشگاهی از ظرفیت دانشگاه‌ها در این گونه رشته‌ها بیشتر است؛ بنابراین، همه داوطلبان نمی‌توانند در این رشته‌ها ادامه تحصیل دهند. آنان باید در آزمون شرکت کنند و بعدبرحسب توانایی داوطلبان به آنها اجازه داده می‌شود که به رشته‌های تحصیلی خاصی وارد شوند. درست است که علاقه فرد یکی از مهم‌ترین ملاک‌های انتخاب رشته است، اما توانایی فرد نیز تعیین کننده است. از آنجا که برای ورود به دانشگاه همیشه افرادی که توانایی بیشتری دارند، انتخاب می‌شوند، لازم است که داوطلبان به نمرات خود توجه کرده و سپس با واقع‌بینی هرچه بیشتر، رشته و محل تحصیل خود را انتخاب کنند.

توان اقتصادی خانواده‌ها

گاهی اوقات لازم است کسی که در دانشگاه پذیرفته می‌شود، برای تحصیل به شهری مسافرت کند که از محل اقامتش دور است؛ از طرف دیگر، تحصیل در رشته‌های مختلف، هزینه‌های متفاوتی را در بر دارد؛ ضمن آنکه تحصیل در رشته‌های شبانه و دانشگاه‌های غیرانتفاعی، وابسته به وضعیت اقتصادی مناسب خانواده‌هاست؛ بنابراین، فقط افرادی که قادر به تامین هزینه رشته‌ها و دانشگاه‌ها هستند، می‌توانند آنها را انتخاب کنند.

امکانات مراکز آموزشی

تعداد زیادی از مراکز آموزشی، امکانات مناسبی در اختیار دانشجویان خود قرار می‌دهند؛ به طور مثال، برای دانشجویان خوابگاه تدارک می‌بینند و در برخی از موارد، کمک هزینه‌های تحصیلی یا بن کتاب در اختیار آنان قرار می‌دهند؛ در عوض، بعضی از مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها نمی‌توانند برای دانشجویان خود خوابگاه تهیه کرده و امکانات دیگر را برایشان فراهم آورند. توجه به این مساله، هنگام انتخاب محل تحصیل مهم است. در صورتی که مجاز به انتخاب رشته در هر یک از رشته‌های دانشگاه پیام‌نور یا غیرانتفاعی هستید، رشته‌های این دانشگاه را با توجه به مسایل مالی و امکانات آنها انتخاب کنید؛ به عنوان نمونه، در رشته‌های شبانه و پیام‌نور، شهر خود یا شهرهای نزدیک به محل اقامتتان را انتخاب کنید؛ چون سهمیه اختصاص یافته برای شما بیشتر است و نیز امکانات خوابگاهی در دانشگاه‌های شبانه و پیام‌نور اصلاً وجود ندارد یا محدود است. در انتخابرشته‌های دانشگاهی در شهرهای دور نیز دقت کنید؛ زیرا در صورت قبولی و انصراف (در دوره‌های روزانه) از شرکت در کنکور سال آینده محروم می‌شوید، و بالاخره در نحوه گزینش، شرایط پذیرش دانشجو و شرایط خاص بعضی از رشته‌ها به موارد زیر توجه کنید: گرایش خاص برخی رشته‌ها/ جنس پذیرش/ ظرفیت/ گزینش خاص دانشجو/ نوع سهمیه/ تعهد بعد از تحصیل/ امکان تغییر رشته و ….

آینده شغلی

بی‌شک، بسیاری از داوطلبان برای آنکه بتوانند شغل بهتری پیدا کنند یا اینکه احتمال اشتغال آنان افزایش یابد، به دانشگاه وارد می‌شوند. همه رشته های تحصیلی از وضعیت شغلی یکسانی برخوردار نیستند؛ زیرا بازار کار در برخی از این رشته‌ها اشباع شده است؛ از طرفی، بعضی از رشته های تحصیلی زمینه شغلی مناسبی ندارند؛ چرا که یا شناخته شده نیستند و یا ضرورت آنها در حال حاضر احساس نشده است. واقع بینی و دوری از تعصب، داوطلبان را یاری می‌کند تا رشته مناسبی را انتخاب کنند.

هدف داوطلب

می‌توان هدف‌های مختلفی را برای تحصیل در دانشگاه تصور کرد. برخی بر این باورند که باید تا حد امکان تا آخرین مقطع تحصیلی ادامه داده و به اصطلاح «تا آخر خط» بروند؛ در این صورت باید به طبیعت رشته تحصیلی مورد نظر نیز توجه داشت؛ چرا که امکان ادامه تحصیل در بعضی از رشته‌ها وجود ندارد یا اینکه فقط در کشورهای دیگر می‌توان در آن رشته تحصیلات خود را تا مقاطع بالاتر ادامه داد.برخی ورود به دانشگاه را راه حلی موقت می‌دانند؛ به عبارت دیگر، برای گریز از برخی مسایل و رویدادهای آتی، این کار را انجام می‌دهند؛ به طور مثال، امروزه بسیاری از داوطلبان دانشگاه‌ها، برای آنکه دوران سربازی خود را به تعویق بیندازند یا با گرفتن مدارک بالا و دریافت بورس از موسسات از انجام وظیفه عمومی معاف شوند، تلاش خود را برای ورود به دانشگاه متمرکز می‌کنند.

بدیهی است که این افراد به دنبال علاقه خود نیستند و هنگام انتخاب رشته هم، رشته‌ها و دانشگاه‌هایی را برمی‌گزینند که احتمال قبول شدن خود را در آنها زیاد می بینند. این امر پیامدهای منفی بسیاری را به همراه دارد. از جمله این پیامدها می‌توان به افت کیفیت آموزش عالی اشاره کرد. این عده، نه تنها هنگام ورود به دانشگاه موفقیت تحصیلی چندانی نخواهند داشت، بلکه با این کار، حق کسانی را که با علاقه و انگیزه میل دارند در آن رشته به تحصیل بپردازند، نیز از بین می‌برند.

سهمیه پذیرش

طبق سیاست‌های سازمان سنجش آموزش کشور و وزارت علوم، امروزه، گزینش دانشجو در بیشتر رشته‌ها به صورت بومی در استان یا ناحیه یا قطب است؛ بنابراین، پیشنهاد می‌شود که داوطلبان، حتی‌الامکان از انتخاب محل‌هایی که در خارج از مناطق بومی آنهاست خودداری نمایند. شانس قبولی داوطلبی که رشته‌های تحصیلی و دانشگاه‌های شهر یا استان خود را انتخاب می‌کند، بیشتر از داوطلبی است که در شرایط تقریباً مشابه دست به انتخاب رشته‌ها و دانشگاه‌های مربوط به شهرها یا استان‌های دیگر می‌زند.

آزادی عمل

پیش نیاز هر انتخاب، آزادی عمل است. باید به داوطلبان اجازه داده شود تا در رشته تحصیلی و محل تحصیل مورد نظر خود، اطلاعاتی را کسب کرده و با توجه به این اطلاعات دست به انتخاب بزنند.

مشاهده شده است که در پاره‌ای از موارد، والدین، فرزندان خود را مجبور می‌کنند تا رشته تحصیلی خاصی را انتخاب کنند. این والدین شاید به دنبال برآورده ساختنآور آرزوهای خودشان هستند؛ آرزوهایی که به آنها نرسیده و فکر می‌کنند که فرزندان آنها مسوولیت دارند تا آرزوی والدین خود را برآورده کنند.

منظور از این گفته که والدین نباید فرزندان خود را وادار به انتخاب رشته خاصی کنند، به هیچ وجه به معنی مشارکت نداشتن آنان در سرنوشت فرزندانشان نیست. داوطلبان ورود به دانشگاه باید از افراد مختلف از جمله پدر و مادر کمک بگیرند و از تجربیات آنان در انتخاب رشته استفاده کنند؛ با این همه، همراهی والدین نباید به معنی اعمال سلیقه و نظر مطلق آنان بر داوطلب باشد.

مشکل شناخت رشته‌های تحصیلی

بعد از مشخص شدن علاقه، داوطلبان باید به شناخت کامل از رشته تحصیلی مد نظر خود برسند. در این رابطه ضعف و مشکلاتی وجود دارد و ذهنیت برخی از دانش‌آموزان در مورد بعضی از رشته‌های تحصیلی دانشگاهی، اشتباه است؛ به عنوان مثال، تعدادی از دانش آموزان تصور می‌کنند که تحصیل در رشته کامپیوتر، فقط کار کردن با رایانه است، و وقتی وارد این رشته می‌شوند، متوجه می‌شوند که اشتباه کرده‌اند.

با توجه به مطالب گفته شده، از شما داوطلبان عزیز می‌خواهیم تا برای انتخاب رشته، آینده تحصیلی و شغلی خود تامل بیشتری داشته باشید.

 

 کلمات کلیدی: داوطلبان کنکور | اولویت بندی رشته ها | داوطلبان آزمون

منبع دریافت این مطلب : وب سایت محمد گنجی

تاریخچه کنکور، سیر تحولات گزینش دانشجو در ایران

قرار داشتن در ایام برگزاری کنکور سراسری سبب می شود این آزمون بسیاری از داوطلبان و خانواده های آنها را مستقیم و غیر مستقیم درگیر خود کند. با توجه به گسترش مراکز آموزش عالی و کاهش هر ساله تعداد داوطلبان کنکور با این وجود هنوز رقابت بر سر رشته ها و دانشگاههای معتبر و مطرح از رهگذر کنکور سراسری می گذرد. مصادف شدن با برگزاری آزمون سراسری ورود به دانشگاه بهانه ای شد تا تاریخچه مختصری از این امتحان در این نوشتار آورده شود.

عدم تناسب بین ظرفیت و تقاضا برای ورود به بعضی از رشته های تحصیلی که در جامعه از موقعیت اجتماعی بهتری برخوردار بودند برای نخستین بار منجر به برگزاری مسابقه ورودی در تعدادی از دانشکده های دانشگاه تهران شد. در سال 1341 ، نظارت بر آموزش عالی و هماهنگی امور دانشگاهها بر عهده ی شورای مرکزی دانشگاه ها واگذار شد. در آغاز سال 1342 اجرای مسابقه ورودی بر عهده ی هیات دو گانه نظارت و اجراییه مسابقات ورودی دانشگاهها قرار گرفت و نخستین مسابقه ورودی سراسری دانشگاه ها در سال 1342 برگزار شد. 

این تصمیم دلایل گوناگونی داشت که مهمترین آنها از این قرار بود: اول اینکه مردم از این مساله که برای امتحان ورودی دانشگاه های مختلف باید به شهرهای مختلف سفر کنند شکایت داشتند. این کار برای آنها مستلزم وقت و هزینه زیادی بود. بنابراین باید فکری می شد که با یک امتحان تکلیف همه داوطلبان ورود به دانشگاه روشن می شد. دلیل دیگر ایجاد هماهنگی در نحوه گزینش دانشجو برای دانشگاه ها بود. به این ترتیب که امتحاناتی برگزار کنند که نسبت به امتحانات گذشته از ارزش بیشتر و کیفیت بالاتری برخوردار و واقعی تر و عینی تر باشد.امتحانات ورودی قبل از دهه چهل به شکل متمرکز نبود و هر دانشکده با معیارهای خودش به گزینش و پذیرش دانشجو می پرداخت. دانشکده پزشکی که زودتر از سایر دانشکده ها با مازاد متقاضی رو به رو شد قبل از همه اقدام به برگزاری امتحانات ورودی کرد. بعد از آن دانشکده های حقوق و فنی این کار را کردند و به ترتیب دانشکده های دیگر که با مازاد داوطلب رو به رو شدند به برگزاری آزمون ورودی مبادرت کردند.

جایگزینی روش تستی به دنبال تحولاتی بود که در نحوه ارزشیابی و امتحانات در دانشگاه به وجود آمده بود. به این معنا که به تدریج با توسعه علوم تربیتی و روانشناسی و ایجاد رشته ای به نام سنجش و اندازه گیری، این فکر در مسولان به وجود آمد که می بایست از این علوم در افزایش دقت و عینی تر کردن امتحانات استفاده شود. به این ترتیب که به جای سوالات تشریحی از سوالات تستی استفاده شود چون اولا سوالات تستی نسبت به سوالات تشریحی دقیق تر و عینی تر است و ثانیا تصحیح امتحانات تستی جوابهای قطعی تری می دهد و مانند سوالات تشریحی نیست که هر کس نمره متفاوتی بدهد.

در سال 1343 مسابقه ی همگانی مورد انتقاد قرار گرفت و دانشگاه ها بار دیگر به صورت مستقل به پذیرش دانشجو اقدام کردند. پس از تاسیس وزارت علوم و آموزش عالی ، این وزارت در بهمن ماه 1347 به تاسیس مرکز آزمون شناسی با هدف احتراز از اتلاف وقت داوطلبان و نیز یکسان و عینی نمودن امتحانات اقدام نمود و بار دیگر مسابقات ورودی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی به صورت متمرکز و سراسری برگزار شد. در نخستین امتحان ورودی سراسری به شیوه نوین 12 دانشگاه شرکت داشتند و داوطلبان می توانستند از بین 30 رشته تحصیلی در 12 مرکز آموزشی ، 10 رشته را با توجه به نوع مدرک پایان متوسطه و شرایط پذیرش دانشگاهها و نیز میزان علاقه خود انتخاب کنند.

در سال 1354 با افزایش تعداد متقاضیان ورود به آموزش عالی ، تشکیلات سازمان سنجش آموزش کشور با سه حوزه معاونت فنی – پژوهشی ، اجرایی و نظارت بر امور دانشگاه ها به تصویب رسید و از آنجا که در هشتمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی بر اصل جدا بودن امر آزمایش از گزینش تاکید گردید ، لذا طرح آزمایش همگانی و گزینش دانشجو بر اساس توصیه این کنفرانس تهیه و پس از تصویب در شورای مرکزی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی به اجرا گذارده شد. بر اساس طرح مذکور ، برای ورود داوطلب به نظام آموزش عالی کشور معیارهای زیر مورد توجه قرار گرفت:

1-معدل امتحانات نهایی ششم متوسطه ( با ضریب 5)

2-نتایج آزمایش همگانی ( شامل آزمون استعداد تحصیلی ، آزمون زبان فارسی و شناخت فرهنگ ملی ایران و آزمون زبان خارجی ) ( با ضریب 2)

3-شرایط و ضوابط اختصاصی دانشگاه ( نوع مدرک پایان متوسطه ، سابقه آموزشی در دوران متوسطه ، سهمیه پذیرش منطقه ای ، جنسیت ، سن ، وضع اشتغال و وظیفه عمومی)

در ضوابط گزینش دانشجو طی سالهای 1355 و 1356 تغییر خاصی اعمال نشد. در سال 1357 با توجه به منطقه ای شدن امتحانات نهایی دوره متوسطه و در نتیجه قابل مقایسه نبودن معدل های امتحانات نهایی ، شرط توجه به سوابق تحصیلی و معدل امتحانات نهایی در روش گزینش دانشجو حذف شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، نخستین آزمون سراسری در سال 1358 به دو روش متمرکز و نیمه متمرکز و بدون شرط سنی برگزار شد. در سال 1361 آزمون سراسری فقط برای رشته های پزشکی ، فنی – مهندسی ، کشاورزی و الهیات و معارف اسلامی برگزار شد. در همین سال بود که داوطلبان کنکور را به سه دسته تقسیم کردند و برای هر دسته سهمیه جداگانه ای اختصاص دادند ، این سه دسته عبارت بودند از:

الف) داوطلبان وابسته به نهادهای انقلاب اسلامی

ب) داوطلبان آزاد

ج)داوطلبان منطقه ای

سهمیه هر یک از گروههای مذکور حدودا یک سوم کل ظرفیت دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی بود و مقرر شد داوطلبان سهمیه منطقه ای و سایر نهادها در صورت لزوم و به تشخیص دانشگاه محل تحصیل برای هم سطح شدن با سایر دانشجویان ، حداکثر به مدت یک سال در کلاسهای تقویتی دانشگاه شرکت کنند و در پایان هر نیم سال امتحان دهند. کسانی که ظرف مدت یک سال آمادگی لازم را کسب نمی کردند می بایست از دانشگاه اخراج می شدند.

در کنکور سال 1371 امکان انتخاب برای داوطلبان ، از 150 رشته محل به حداکثر 100 رشته محل کاهش یافت و پذیرش دانشجو در بیشتر رشته ها به صورت بومی در استان یا ناحیه و قطب آموزشی انجام شد.

در مجموع با توجه به تغییر و تحولات بسیار در روش گزینش دانشجو طی سالهای بعد از انقلاب اسلامی ، چارچوب اصلی این روش شامل موارد زیر بوده است:

1-پذیرش داوطلب بر اساس نمره کل حاصل از آزمون عمومی و اختصاصی و ترتیب علایق اعلام شده برای دوره های روزانه ، شبانه ، پیام نور ، مراکز تربیت معلم و غیر انتفاعی

2-مجاز بودن داوطلبان به انتخاب 150 رشته محل تحصیلی مختلف که بعدا به 100 رشته محل تعدیل یافت

3-گزینش دانشجویان بومی بر مبنای تقسیم بندی رشته های دانشگاهی به رشته های استانی ، ناحیه ای ، قطبی و کشوری

4-دخالت معدل کتبی سال چهارم دبیرستان با ضریب 2 و تاثیر مثبت

5-اعمال سیاست سهمیه بندی و تقسیم بخشهای مختلف کشور به مناطق سه گانه

6-مجاز بودن داوطلبان به شرکت در هر یک از گروههای آموزشی ، بدون توجه به نوع دیپلم متوسطه

7-برگزاری روش نیمه متمرکز گزینش برای رشته هایی که نیاز به اقداماتی اضافی نظیر مصاحبه ، معاینه ، آموزش عملی و یا احتمالا افراد ذخیره دارد.

از سال 1374 پذیرش دانشجو برای رشته های تحصیلی موسسات آموزش عالی غیر انتفاعی ـ غیردولتی نیز بر اساس نتایج آزمون سراسری و به روش نامتمرکز صورت گرفت. در سال 1375 با پیوستن دیپلمه های نظام جدید آموزش به خیل عظیم داوطلبان آزمون سراسری ، آزمون مرحله دوم در هر یک از گروههای آزمایشی ، منحصرا از دروس اختصاصی و در حدود اطلاعات علمی دوره چهار ساله متوسطه برای داوطلبان نظام قدیم دبیرستان و در حدود اطلاعات علمی دوره سه ساله دبیرستان و دوره یک ساله پیش دانشگاهی برای داوطلبان نظام جدید آموزش متوسطه تعیین شد. در سال 1376 ، آزمون سراسری برای داوطلبان نظام جدید در یک مرحله و برای داوطلبان نظام قدیم به همان شیوه قبل و در دو مرحله به اجرا درآمد. و بالاخره اینکه آزمون سراسری از سال 1377 برای همه داوطلبان در یک مرحله برگزار می شود.

نویسنده مطلب : مهدی حجازی

منبع دریافت این مطلب : فانوس

چگونه تست بزنیم ؟

دانش آموزانی که در آزمونهای مختلف شرکت می کنند همیشه از عدم هماهنگی در مدت زمان آزمون و تعداد سوالات شکایت دارند بعضی افراد مدت زیادی را صرف یک تست می نمایند و در انتهای زمان آزمون هنوز تعدادی از سوالات را نخوانده اند .

گروهی نیز به خاطر ترس از کمبود وقت خیلی از سوالات را سطحی خوانده و سریع جواب می دهند و نه تنها نمره مثبت نمی گیرند بلکه به دلیل نمره منفی بسیاری از آزمونها دچار ضرر می شوند و جالب است که این افراد معمولا در انتها وقت اضافه نیز می آورند مطلب زیر به بررسی این موضوع پرداخته است :

نکاتی که در تست زدن اهمیت دارد و لازم است در آزمون تستی رعایت شود را در زیر می آوریم.

1- بررسی اجمالی

سوال ها را به طور اجمالی بررسی کنید . راهنمایی ها را به دقت بخوانید و متوجه تعداد ونوع سوال ها باشید و وقت خود را بر طبق ارزش سوال زمان بندی کنید.

2- زمان

زمان یکی از عواملی است که قبل از تست زدن و پاسخگویی به آزمون های تستی باید مدنظر باشد . سعی کنید وقت خود را با توجه به ارزش سوال زمان بندی کنید بسیار مهم است مدت زمانی که برای پاسخگویی هر سوال در نظر می گیریم با مدت زمانی که برای پاسخگویی آن سوال تعیین شده هماهنگ باشد.

خوب است برای ایجاد این هماهنگی در منزل شرایطی شبیه به آزمون سراسری به وجود بیاورید و ساعتی که زمان آن قابل تنظیم است را در نظربگیرید و به تعدادی سوال با زمانی مشخص پاسخ دهید.

3- سرعت عمل

سرعت عمل عامل دیگر است که در آزمون های تستی اهمیت دارد . معمولاً کسانی که تمرکز بیشتر دارند و مطالب را خوب خوانده باشند در پاسخگویی حضور ذهن دارند و با سرعت عمل بیشتری پیش می روند . برای این که در تست زدن سرعت عمل داشته باشید ، تمرین کنید.

4- دقت

عامل مهم دیگر در تست زدن دقت است در پاسخ به سوال های چهارگزینه ای باید دقت کنیم خانه را اشتباه پر نکنیم و علاوه بر آن سوال و جواب ها را با دقت بخوانیم . نکات ریزی در سوال های چهار جوابی هست که ممکن است خواننده را دچاراشتباه کند که در زیر به آن ها اشاره می کنیم.

_ سوال هایی که آخر آن ها با کلمه ی ” می شود ” و ” نمی شود ” ختم می شود ممکن است داوطلبی که دقیق سوال را نمی خواند این کلمات را اشتباه ببیند و درنتیجه گزینه را اشتباه انتخاب کند.

_ نکته دیگر این است که درآزمون های چهار گزینه ای معمولاً چهار گزینه شباهت زیادی به هم دارند و ممکن است داوطلب با خواندن اولین گزینه آن را صحیح بداند و ازخواندن سه گزینه دیگر خودداری کند. توجه داشته باشید که چهار گزینه را حتماً بخوانید و با مقایسه آن ها صحیح ترین را انتخاب کنید.

_ در سوال های جور کردنی به تدریج که موارد را با هم جور می کنید آن ها را حذف کنید. در این صورت پاسخ ها کمتر خواهد شد و احتمال کاربرد مجدد آن ها کاهش خواهد یافت.

_ در موقع حدس زدن معمولاً اولین حدس شما درست است بنابراین زیاد وسواس به خرج ندهید تا جواب را عوض کنید مگر در مواقعی که مطمئن هستید.

_ پاسخ هایی که می دانید غلط است را کنار بگذارید و بدین طریق تعداد پاسخ ها را محدود کنید تا احتمال پیدا کردن پاسخ صحیح را بیشتر کنید.

_ سوال های آسان را زودتر جواب دهید . اگر احساس می کنید سوالی پیچیده است ، وقت خودتان را زیاد روی آن سوال تلف نکنید ، کنار آن علامت بگذارید تا بعداً به آن پاسخ دهید.

- همه سئوال ها را جواب ندهید سئوال هایی که تصادفی پاسخ داده می شود شانس موفقیت فرد را کمتر می کند چون هر پاسخ منفی ، نمره منفی در پی دارد. بنابراین تا جایی که امکان دارد از پاسخ های تصادفی پرهیز کنید . در نهایت پاسخ ها را مرور کنید اما سعی در عوض کردن پاسخ ها را نداشته باشید.

- سئوال هایی که احساس می کنید اشتباه پاسخ داده اید، یک بار دیگر بررسی کنید به عقب برگردید و دوباره با دقت بیشتری مطالب مربوط به آن را بخوانید تا اشکال برطرف شود .

امیدواریم با بکارگیری نکات قید شده بتوانید روش صحیح تست زدن را در خود افزایش دهید فقط نقاط ضعف خود را قوت دهید تا بتوانید خود را برای آزمون سراسری آماده سازید.

منبع دریافت این مطلب : شاگرد زرنگ

دانشگاه تهران استعدادهای درخشان را بدون آزمون می پذیرد

دانشگاه تهران در اجرای سیاست های هدایت و حمایت از دانشجویان برتر و ارائه تسهیلات به آنان برای ورود به دوره دکتری، در رشته های اعلام شده به صورت مازاد برظرفیت دانشجو می پذیرد. 

موافق توسعه مدارس تیزهوشان نیستم

رئیس آموزش و پرورش ناحیه یک اردبیل خواستار تشکیل ستادی تحت عنوان ستاد کنکور در راستای موفقیت بیش از پیش دانش آموزان استان در این آزمون سراسری شد.