اگر اهل مطالعه هستید و سرتان درد میکند برای مسابقه و برنده شدن و جایزه گرفتن، یا دلتان شادی و هیجان شرکت در جشنهای بزرگ و کوچک میخواهد پیشنهاد میکنیم کانال تلگرامی نشر «هوپا» را دنبال کنید.
در این کانال تلگرامی میتوانید از انتشار کتابهای تازهی نشر هوپا، تخفیفها، برگزاری جشنهای رونمایی و دیدار با نویسندگان و مترجمان، مسابقههای مختلف و .... با خبر شوید.
بهتر از آن، اگر حوصله داشته باشید میتوانید کتابهای هوپا را با صدای خودتان بخوانید یا ویدئو بگیرید. ویدئوها و فایلهای صوتیتان با نام خودتان در کانال منتشر میشود و به باحالترینشان هدیهای از طرف نشر هوپا تقدیم میشود.
درست است که هوپا ناشر کتابهای خوردنیست و ما هم از کانال تلگرامش حسابی تعریف کردیم. اما به هر حال مراقب باشید بعد از عضو شدن در کانال تلگرام موبایلتان را قورت ندهید.
کافئین سیستم عصبی مرکزی را تحریک می کند و موجب افزایش هوشیاری می شود. بسیاری از مردم کافئین را به واسطه تجربه تقویت موقت انرژی و بهبود خلق و خو مصرف می کنند.
مصرف نوشیدنی های انرژیزا پیش از یک مسابقه فوتبال و یا نوشیدن قهوه برای بیدار ماندن شبانه به منظور مطالعه در میان نوجوانان رایج است. اما مصرف بیش از اندازه کافئین می تواند برای سلامت نوجوانان بد باشد.
به گزارش عصر ایران به نقل از "وری ول"، مصرف تا 400 میلی گرم کافئین در روز برای بیشتر بزرگسالان سالم امن به نظر می رسد. این در شرایطی است که آکادمی پزشکی کودکان آمریکا محدود کردن مصرف کافئین به 100 میلی گرم در روز برای نوجوانان و عدم مصرف آن برای کودکان زیر 12 سال توصیه می کند.
کافئین چیست؟
کافئین ماده مخدری است که به طور طبیعی در برگ ها و دانه های گیاهان بسیاری یافت می شود. همچنین، کافئین به طور مصنوعی تولید می شود و ممکن است به نوشیدنی ها و غذاهایی خاص افزوده شود.
کافئین سیستم عصبی مرکزی را تحریک می کند و موجب افزایش هوشیاری می شود. بسیاری از مردم کافئین را به واسطه تجربه تقویت موقت انرژی و بهبود خلق و خو مصرف می کنند. تقریبا 80 درصد از جمعیت جهان، از جمله 75 درصد کودکان، هر روز محصولات کافئیندار مصرف می کنند.
اگر چه طی دهه گذشته مصرف نوشیدنی های غیر الکلی در میان نوجوانان کاهش داشته است، میزان مصرف کافئین در میان جوانان تغییر خاصی نکرده است. در همین راستا، نوجوانان برای دریافت کافئین مصرف قهوه و نوشیدنی های انرژیزا را مد نظر قرار می دهند.
آثار کافئین
پژوهش های صورت گرفته روی کافئین نشان داده اند که دوزهای کوچک از این ماده می تواند خلق و خو و هوشیاری را ارتقا دهد، سرعت پردازش اطلاعات، آگاهی، و توجه را افزایش دهد و زمان واکنش را بهبود ببخشد. اما بیشتر مطالعات روی افراد بزرگسال و نه کودکان انجام شده اند.
کافئین می تواند موجب شکل گیری عوارض جانبی ناخواسته هم در نوجوانان و هم در بزرگسالان شود. برخی افراد نسبت به دیگران حساسیت بیشتری به کافئین دارند و تنها میزان اندکی از آن می تواند عوارض ناخواسته را موجب شود. از جمله رایجترین آثار مصرف کافئین می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بی خوابی
بی قراری
تحریک پذیری
ضربان قلب سریع
لرزش های عضلانی
عصبانیت
ناراحتی معده
سردرد
اشکال در تمرکز
فشار خون افزایش یافته
آثار کافئین ممکن است تنها چند دقیقه پس از مصرف آن آغاز شوند. کافئین از نیمه عمر تقریبا پنج تا شش ساعت برخوردار است، که به معنای کاهش غلظت آن به نصف در خون طی این مدت زمانی است.
تاثیر متفاوت کافئین بر نوجوانان نسبت به بزرگسالان
کافئین ممکن است بر رشد و تکامل کودک تاثیرگذار باشد. مطالعه ای که در نشریه PLOS One منتشر شد، نشان داد، موش های جوانی که معادل کافئین موجود در سه یا چهار فنجان قهوه را برای اندازه یک موش مصرف کرده بودند با کاهش خواب عمیق و تاخیر در رشد مغز مواجه شدند.
کافئین ممکن است شکل گیری اتصلات کلیدی در مغز را مختل کند. در دوران بلوغ، زمانی که مغز دارای بیشترین میزان اتصلات عصبی است، کافئین ممکن است کارآمدی شبکه را کاهش دهد.
کافئین می تواند به شدت بر خواب نوجوانان تاثیرگذار باشد. نتایج یک مطالعه نشان داد مصرف هر 10 میلی گرم کافئین توسط پسری 13 ساله کاهش 12 درصدی احتمال تجربه خواب هشت و نیم ساعتی را برای وی به همراه داشت. کمبود خواب در نوجوانان می تواند بر تحصیل، سلامت روانی و سلامت جسمانی آنها تاثیرگذار باشد.
همچنین، کافئین ممکن است موجب از دست دادن کلسیم در بدن شود. با گذشت زمان، مصرف بیش از اندازه کافئین می تواند به کاهش تراکم استخوانی منجر شود. مصرف نوشابه های گازدار یا نوشیدنی های انرژیزا به جای شیر ممکن است نوجوان را در معرض خطر بالاتر ابتلا به پوکی استخوان قرار دهد.
کافئین ممکن است مشکلات سلامت زمینه ای را تشدید کند. این ماده ممکن است با داروها و مکمل هایی خاص تداخل ایجاد کند.
آثار منفی کافئین برای نوجوانان
تاثیر متفاوت کافئین بر نوجوانان پسر و دختر
پژوهشگران دریافتند که کافئین تا پیش از بلوغ اثری مشابه بر پسران و دختران دارد. اما پس از بلوغ، برخی تفاوت های جنسیتی در روشی که کافئین بر بدن تاثیر می گذارد، مشاهده شده است.
به طور کلی، نوجوانان پسر نسبت به نوجوانان دختر واکنش بیشتری به کافئین نشان می دهند. ضربان قلب در پسران در مقایسه با دختران در واکنش به کافئین کاهش بیشتری دارد. دختران نیز نسبت به نوجوانان پسر افزایش بیشتر در فشار خون دیاستولیک را نشان می دهند.
پژوهش ها برای ارزیابی عوامل روانی، تفاوت های هورمونی و عوامل جسمانی که ممکن است در زمینه تفاوت های جنسیتی واکنش به کافئین نقش داشته باشند، ادامه دارد.
آیا نوجوانان می توانند به کافئین وابسته شوند؟
افراد بسیاری احساس اعتیاد به کافئین را گزارش کرده اند زیرا در ترک یا کاهش مصرف آن با مشکل مواجه شده اند. برخی افراد حتی به رغم مواجهه با عوارض جانبی ناخواسته روانی یا جسمانی به مصرف کافئین ادامه می دهند.
مصرف کنندگان منظم کافئین ممکن است زمانی که قصد توقف مصرف آن را داشته باشند، نشانه های ترک را تجربه کنند. پژوهشگران کشف کرده اند که کودکان و نوجوانان ممکن است این شرایط را 12 تا 24 ساعت پس از توقف مصرف کافئین تجربه کنند.
نشانه های ترک از نظر شدت متفاوت هستند. از رایجترین نمونه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سردرد
خستگی
خواب آلودگی
اشکال در تمرکز
دشواری در انجام وظایف
تحریک پذیری
افسردگی
اضطراب
نشانه های شبیه آنفلوانزا (تهوع/استفراغ، دردهای عضلانی، احساس گرما و سرما)
اختلال در عملکردهای روانی - حرکتی و شناختی
آیا نوجوانان باید نوشیدنی انرژیزا مصرف کنند؟
آکادمی پزشکی کودکان آمریکا موضع روشنی در قبال نوشیدنی هایزا دارد و معتقد است آنها هیچ جایی در رژیم غذایی کودکان و نوجوانان ندارند. به رغم این هشدار، نوجوانان بسیاری نوشیدنی های انرژیزا را مصرف می کنند.
یک قوطی نوشیدنی انرژیزا می تواند حاوی 500 میلی گرم کافئین باشد که برابر با 14 قوطی نوشابه گازدار است. نوشیدنی های انرژیزا حاوی مواد دیگری نیز هستند که می توانند برای نوجوانان ناسالم محسوب شوند. گوارانا از گیاهی در آمریکای جنوبی به دست می آید و اگرچه حاوی کافئین است، اما اغلب در فهرست شمارش کافئین در نظر گرفته نمی شود.
نوشیدنی های انرژیزا حاوی اسیدهای آمینه، ویتامین ها، و افزودنی ها هستند. آثار این مواد تا حد زیادی ناشناخته هستند. اما بسیاری از نوجوانان به اشتباه بر این باورند که نوشیدنی های انرژیزا جایگزین هایی سالم برای نوشابه های گازدار محسوب می شوند.
مصرف بیش از اندازه کافئین و مسمومیت
گزارش هایی درباره مصرف بیش از اندازه کافئین - به طور معمول میان نوجوانان و جوانان - وجود دارند.
گاهی اوقات مسمومیت با کافئین می تواند مرگبار باشد. به عنوان مثال، لوگان استاینر، دانش آموز دبیرستانی از اوهایو، پس از مصرف پودر کافئین با آریتمی قلبی و تشنج مواجه شد. بنابر تشخیص پزشکان، وی بیش از یک قاشق چایخوری از پودر کافئین را مصرف کرده بود که 16 برابر بیشتر از میزان دوز توصیه شده بود.
چندین مرگ دیگر مرتبط با مصرف بیش از اندازه کافئین ثبت شده اند. تحقیق نیویورک تایمز در سال 2012 نشان داد حداقل 13 مرگ با مصرف نوشیدنی های انرژیزا پیوند خورده بودند.
سخت ترین سوالی که متخصصان اطفال همیشه در معاینات از نوجوانان می پرسند، راجع به افسردگی و خودکشی است.
از سال 2005 تا 2014 شیوع افسردگی در میان نوجوانان 12 تا 17 سال به میزان قابلتوجهی افزایش یافت. گرایش به افسردگی میان دختران بیشتر از پسران بود. بعلاوه، نظرسنجیهای انجامشده از افراد 18 تا 25 ساله نیز افزایش قابلتوجهی در شیوع افسردگی را نشان داد. بنابراین به نظر میرسد افسردگی در میان افراد 12 تا 20 سال رو به افزایش است.
دکتر "رامین مجتبایی" روانپزشک و استاد مدرسه بهداشت عمومی بلومبرگ در دانشگاه جان هاپکینز گفت در فواصل سالهای 2005 تا 2011 افسردگی افزایش قابلتوجهی نداشت. اما از سال 2012 تا 2013 روند افزایش افسردگی آغاز شد.
چرا افسردگی افزایش یافت و چرا در میان دختران بیشتر است؟ آیا نوجوانان بیشتر از دیگران از افسردگی رنج میبرند یا فقط تمایل بیشتری برای صحبت درباره آن دارند؟ به گفته دکتر مجتبایی در طول دو دهه اخیر، نوجوانان نسبت به سایرین راحتتر درباره افسردگی صحبت میکردند، اما محققان این موضوع را تنها دلیل شیوع افسردگی نمیدانند.
محققان عواملی مانند سوءمصرف مواد را بررسی کردند، اما بازهم نتوانستند عامل این شیوع را مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی بدانند. همچنین عواملی مانند ساختار خانواده (حضور پدر و مادر، عدم حضور یکی از والدین، نداشتن پدر و مادر) نیز در این پدیده نقشی نداشت.
خودکشی دومین علت اصلی مرگ در نوجوانان 15 تا 19 ساله است. اولین عامل مرگ حوادث و تصادف اعلام شد. اما برخلاف افسردگی، نرخ خودکشیِ نوجوانان از سالهای 1990 رو به کاهش بوده است. اما مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها در ماه نوامبر گذشته اعلام کرد میزان خودکشی کودکان 10 تا 14 سال، رو به افزایش است و دارد با نرخ مرگومیر براثر حوادث و تصادف برابر میشود.
دکتر "بنجامین شین" رئیس بخش روانشناسی کودکان و نوجوانان در بخش بهداشت و درمانِ دانشگاه "نورث شور" میگوید: "زمانی که فرزند شما با مشکل روبرو باشد، دیگر آمار و ارقام معنایی ندارند. آنچه اهمیت دارد کودک شما است. پس به نشانههای نگرانکننده دقت کنید."
او گفت معمولاً والدین در مواجهه با این نشانهها از سوی فرزندانشان آنها را نصیحت میکنند یا سعی دارند خودشان مشکل را حل کنند. "والدین باید سعی کنند به حرفهای فرزندانشان گوش دهند. باید حداقل در 90 درصد مکالمه فقط شنونده باشند. در ده درصد باقیمانده نباید به کودکان راهحل پیشنهاد دهند. بلکه بهتر است در حل مشکل به فرزندشان کمک کنند." دکتر شین شدیداً نگران تاثیر رسانههای الکترونیکی بر نوجوانان است.
دکتر مجتبایی اشاره کرد که این مطالعه به عواملی مانند کودکآزاری، بیتوجهی به کودکان و تاثیر صفحهنمایش و دستگاههای دیجیتال را بررسی نکرده که برخی محققان آنها را با بروز نشانههای افسردگی مرتبط میدانند.
دکتر شین گفت: "شواهدی وجود دارد که مزاحمتهای سایبری به افزایش افسردگی بهویژه میان دختران دامن میزند و حتی باعث افزایش خودکشی میان آنها میشود. در این زمینه بسیاری از والدین نمیدانند چگونه فرزندانشان را هدایت کنند. اکثر والدین با رفتاری تکانهای موبایل را از فرزندانشان میگیرند که تنها شرایط را بدتر میکند.
دکتر شین میگوید: " این رفتار والدین برای نوجوانان آسیبزاتر از خود حادثه اصلی است. موبایل راه ارتباط نوجوانان با دوستان، گروههای اجتماعی و گفتگو با سایرین است. اگر تلفن همراه از آنها گرفته شود، فرزندی بسیار تنها و منزوی خواهید داشت."
دکتر مجتبایی گفت: "بسیاری از کودکان و نوجوانان دچار مشکلات روانی هستند و والدین از این موضوع مطلع نمیشوند. درنتیجه بیماری آنها درماننشده باقی میماند."
علائم افسردگی نوجوانان شامل تغییرات خلقوخوی، غم و خشم مداوم و تغییرات در سطح عملکرد (مثلاً در مدرسه) است. همچنین دوری و کنارهگیری از دوستان و خانواده، عدم علاقه به فعالیتهای گذشته و تغییر در الگوهای خواب و غذا خوردن، کمبود انرژی، مشکل در تمرکز و احساس درد غیرقابل توضیح، از دیگر نشانههای افسردگی در نوجوانان است.
تمام والدین باید تفاوت میان تغییرات "عادی" در رفتار و خلقوخوی نوجوانان و این نشانههای خطرناک را بدانند. والدین باید از خود بپرسند این نشانهها تا چه حد شدید و متداوم است.
وی افزود: "دلیل تغییر رفتار آنها ممکن است افسردگی، مواد مخدر و یا فقط دشواری تکالیف مدرسه باشد. اولین قدم این است که بنشینید و با فرزندتان صحبت کنید. گام بعدی میتواند صحبت با معلمها یا مراجعه به مشاور و روانپزشک باشد."
بااینکه مصرف مواد مخدر را نمیتوان عامل افزایش شیوع افسردگی دانست، اما باید به خاطر داشت که مواد مخدر و افسردگی در نوجوانان، همواره دست در دست هم بودهاند. یعنی در اکثر موارد گزارششده، فرد افسرده از مواد مخدر یا الکل استفاده کرده است.
البته شناسایی افسردگی مشکل را حل نمیکند. درمان این بیماری حتی با خانوادههای حمایتکننده نیز آسان نخواهد بود. طبق گزارشهای کلینیک A.A.P، "خطر خودکشی کاملاً از بین نمیرود، تنها کاهش مییابد."
این بیماری سفر طولانی و سختی برای نوجوانان و خانوادههایشان خواهد بود. اما پیام مهم برای والدین و متخصصان اطفال این است: از کودکان و نوجوانان سوالات درست و مناسب بپرسید و آنها را دائماً تحت نظر داشته باشید.
آمار ها می گویند با شروع سال تحصیلی جدید حدود 25 درصد به میزان تردد شهروندان در شهرهای بزرگی مثل تهران افزوده می شود.
ادامه مطلب ...