در مبحث یادگیری به این نکته باید اشاره گردد که دانش آموزان چگونه می توانند اطلاعات را به خوبی در ذهن وارد کنند، پس از ورود اطلاعات در ذهن، حال دانش آموز باید بتواند این اطلاعات را تثبیت کند و در مواقع نیاز به خوبی یادآوری نماید، برای تثبیت و یادآوردی، اطلاعات باید از حافظه حسی به حافظه کوتاه مدت و ازآنجا به حافظه بلند مدت وارد شود. در کلیپ های ارائه شده به تفصیل چگونگی یادگیری و یادآوری پرداخته می شود.
کلمات کلیدی: یادگیری| حافظه| روش مطالعه| حافظه کوتاه مدت| حافظه بلند مدت| دانش آموزان موفق
در این مطلب مهارت های مدیریت زمان و نکته های طلایی چگونه مطالعه کردن در شب امتحان را فرا خواهید گرفت.
آیا درسهایتان را تلنبار کرده و برای شب امتحان نگه داشتهاید؟
آیا نگران نمره درسیتان هستید؟
آیا فکر میکنید فرصت مطالعه ندارید؟
نگران نباشید در این مطلب مهارتهای مدیریت زمان و نکتههای طلایی چگونه مطالعه کردن در شب امتحان را فرا خواهید گرفت.
نخستین گام
اگر جزو دانشآموزانی هستید که شب قبل از امتحان درس میخوانید بهتر است به ساعات فکر کنید نه به دقایق. فکر کنید چه مطالبی را میتوانید در زمان کوتاه یاد بگیرید.
قبل از این که مطالعه را شروع کنید به موارد زیر توجه کنید :
مواد مغذی برای تقویت ذهن مصرف کنید
قطعاً مواد مغذی شامل پفک، چیپس و پاپکورن نمی شود. تخممرغ و چند تکه شکلات تلخ در وعده شام بسیار موثر است. شکلات تلخ کارایی مغز را افزایش میدهد.
اگر احساس خستگی میکنید، دوش آب سرد بگیرید
دوش آب سرد به احساس تازگی و طراوت و بیدار ماندن کمک میکند. خوردن یک دسر سبک مانند سیب کارایی را چند برابر افزایش میدهد و استرس امتحان را دور میکند. غذاهای سنگین نخورید، این غذاها باعث احساس خوابآلودگی میشوند. درحالی که این چیزی است که قصد دارید از آن جلوگیری کنید. اگر در طول مطالعه آدامس بجوید، حواستان پرت شده و نمیتوانید چیزی را که مطالعه کردید، به خاطر بیاورید.
تغذیه سالم قبل از مطالعه باعث میشود احساس گرسنگی نکرده و برای خوردن تنقلات وسوسه نشوید
مطالعه را با یک نوشیدنی یا آبمیوه خنک شروع و احساس کنید سر جلسه امتحان نشستهاید پس جدی باشید. در این حالت هیچ بهانهای ندارید که از جا بلند شوید.
همه لوازم مورد نیاز را که برای آزمون نیاز دارید در کنار دستتان قرار دهید.
جزوات، کتابهای درسی، سوالات آزمونهای قبلی، یادداشتها و... را روی میز کار بگذارید.
ساعت را برای 45 دقیقه تنظیم کنید، در بازههای زمانی 45 دقیقه مطالعه کنید و 5 دقیقه بعد از این مدت استراحت کوتاهی کرده و دوباره مطالعه را ادامه دهید. چنانچه بخواهید برای ساعات نامحدود مطالعه کنید، مغز بیش از حد خسته شده و مجبور میشوید برای حفظ تمرکز زمان طولانیتری را صرف کنید.
بهتر است اهدافتان را با پاداشهای کوچک ( زنگ تفریح ) دنبال کنید در این حالت میتوانید تا زمانی که لازم است به مطالعه ادامه دهید فقط کافی است زمانسنج را برای 45 دقیقه تنظیم کنید.
راهنمای درسی و مواد امتحانی را دنبال کنید:
به یادداشتها، جزوات، کتابها و آزمونهای قبلی که احتمال میدهید در امتحان مورد توجه باشد، مراجعه کنید. معلمها سوالها را از درسهایی که در کلاس ارائه شده، طرح میکنند بنابر این یادداشتها و جزوات منابع باارزشی به شمار میروند. یادداشتها را هرگز برای مطالعه در شب قبل از آزمون فراموش نکنید. به سوالاتی که آخر هر فصل وجود دارد توجه کنید و خود را با بررسی این سوالات بیازمایید. علاوه بر آن به دو صفحه اول هر بخش که خلاصهای از مطالب فصل مربوطه است توجه کنید تا اطلاعات اساسی و اولیه را درباره هر فصل یاد بگیرید.
مسابقه پرسش و پاسخ با یک دوست یا اعضای خانواده سرعت یادگیری را افزایش میدهد
از مادر، برادر، پدر و خواهر یا یک دوست صمیمی بخواهید به تعدادی از سوالات شما خیلی سریع پاسخ دهد. لیستی از مطالبی که شما را درگیر کرده و نمیتوانید آنها را به خاطر بسپارید تهیه کنید و در قالب سوال آنها را از اطرافیان بپرسید و بخواهید خیلی سریع به سوالتان پاسخ دهند. تکرار پرسش و پاسخ باعث میشود آنها ملکه ذهن شوند. علاوه بر آن مسابقه پرسش و پاسخ کمک میکند تا نقاط ضعف موجود را جبران کنید.
تهیه یک لیست برای بررسی سریع، همه نکات درسی، مطالب حفظی، تاریخهای مهم و معادلات پیچیده را روی یک ورق کاغذ بنویسید. این لیست را قبل از آزمون و صبح روز بعد مطالعه کنید.
هیچ چیز بدتر از آن نیست که شب قبل از آزمون به اندازه کافی نخوابیده باشید. ممکن است وسوسه شوید و همه شب را بیدار بمانید و خود را برای امتحان آماده کنید اما هنگامی که زمان امتحان فرامیرسد قادر نخواهید بود همه اطلاعاتی را که یاد گرفتهاید به خاطر بیاورید. مغز در این حالت فقط برای بیدار ماندن تلاش میکند. مطالعات نشان میدهد نخوابیدن در شب امتحان عملکرد حافظه را نابود کرده و به شدت پایین میآورد.
نگاهی کوتاه به لیست مرور:
سعی کنید صبح روز امتحان حدود 45- 30 دقیقه زودتر از خواب بیدار شوید. نگاهی کوتاه به لیست مرور و فلشکارت بیندازید. زمانی که منتظر هستید تا جلسه آزمون شروع شود، صفحات مرور را کنار بگذارید.
نکتههای خوب برای مطالعه و یادگیری مطالب مهم
آرام باشید، ممکن است کمی سخت باشد ولی کافی است یک نفس عمیق بکشید. سعی کنید افکارتان را متمرکز کنید. یک مکان خوب و آرام برای مطالعه پیدا کنید. تختخواب و مبل راحتی انتخاب خوبی نیستند. دراز کشیدن روی تختخواب یا مبل راحتی به این معنی است که شانس خود را برای موفقیت در آزمون فردا به خطر میاندازید.
کتابهای درسی و یادداشتهایتان را باز کنید و از ابتدا شروع کنید روی جزییات کوچک چندان تمرکز نکنید. به مطالب مهم و برجسته که احتمال میدهید در آزمون فردا از آنها سوال مطرح شود، تمرکز کنید.
اطلاعات مهم را در کاغذهای کوچک یادداشت بنویسید و با صدای بلند بخوانید. این فرآیند به مغز و قدرت یادگیری کمک میکند.
فلش کارت درست کنید. تهیه فلش کارت روش خوبی است تا خود را بیازمایید. فلش کارت کمک میکند تا اطلاعات را پردازش کنید. نکات مهم را در فلش کارتها مرتب نوشته و با صدای بلند بخوانید.
اطلاعات و نکات را در راه مدرسه در ذهن مرور کنید. هرگز قبل از شروع آزمون سراغ جزوات و کتابهای درسی نروید. این کار اشتباه بزرگی است و اعتماد به نفس را کاهش میدهد.
سعی کنید مطالبی را که میخوانید درک کنید. با این کار هیچ مشکلی برای به خاطر آوردن آنها سر جلسه امتحان نخواهید داشت. به خاطر داشته باشید فرار از درسهای تلنبار شده به راحتی ممکن نیست. شاید تلنبار کردن برای یک درس چندان کار نادرستی نباشد اما این موضوع برای همه درسها بویژه درسهای با حجم سنگین صدق نمیکند.
صبحانه کامل
قطعاً صبحانه کامل معده درد یا دل درد را از شما دور میکند. قبل از آزمون آب کافی بنوشید. توجه کنید اگر نمیتوانید بیدار بمانید قهوه بنوشید اما اگر احساس میکنید قهوه شما را خیلی عصبی و مضطرب میکند سعی کنید برای اینکه بیدار بمانید و خوابآلودگی سراغتان نیاید، مقداری ورزش کنید.
نوشیدنیهای انرژیزا علاوه بر اینکه سلامتی را به خطر میاندازند باعث افزایش استرس و اضطراب میشوند پس هرگز شب قبل از آزمون از این نوشیدنیها استفاده نکنید.
تصور کنید شب قبل از امتحان است و میخواهید برای روز بعد خود را آماده کنید. پیشنهادات زیر را دنبال کنید.
شب قبل از امتحان
یادداشتبرداری کنید
اگر زمان کوتاهی برای مطالعه جهت آزمون روز بعد دارید، یادداشتبرداری کنید. البته مهارت یادداشتبرداری خیلی مهم است تا بیشترین بهره را شب قبل از امتحان ببرید. اگر معلم قبل از امتحان یک جلسه مرور گذاشت حتماً در آن شرکت کنید. معلمها در جلسات مرور نکات ریز و مهم که برای امتحان ضروری هستند را یادآوری میکنند. یادداشتهای سر کلاس را جدی بگیرید به طور منظم سر کلاس حاضر شوید و یادداشتبرداری کنید. چنانچه یادداشتبرداری نکردید، یادداشتهای همکلاسیهایتان را کپیبرداری کنید.
نکات سر کلاس و یادداشتها گنج قابل دسترس هستند
مفاهیم، تعاریف و معادلات مهم را در کارتهای سه در پنج سانتیمتری بنویسید و مجموعهای مفید از فلش کارتهای دستی تهیه کنید. عمل بازنویسی به یادگیری و حفظ مطالب کمک میکند. اگر یادگیری بصری شما خوب است پس این عمل قطعاً کمک خواهد کرد.
اگر یادگیری شنوایی خوبی دارید به این معنی که با شنیدن، مطالب را یاد میگیرید، کلماتی را که در فلشکارتها نوشتهاید بلند بخوانید
شاید در ابتدا تصور کنید این بازنویسی در فلش کارتها به درد نمیخورد اما اگر قصد دارید اطلاعات مهم را یاد بگیرید، بسیار مفید است. یادگیری معادلات و مسائل کاربردی و عملی از طریق تکرار، عمل مفیدی نیست.
نکات کلیدی را شناسایی کنید
نخستین صفحه از هر فصل اغلب نکات کلیدی که هدف اصلی درس است را شامل میشود، این صفحات را حتماً نگاه کنید.
خود را بیازمایید
اگر معلمتان نمونه سوال داده آن را حل کنید. برای سوالات زمان زیادی صرف نکنید اگر پاسخ سوالی را نمیدانید از فلشکارت کمک بگیرید. ممکن است به بازخوانی مجدد فلشکارتها نیاز داشته باشید. برخی از استراتژیهای حفظ را یاد بگیرید. سعی کنید با استفاده از گیره، یادداشتها و فلشکارتها را آویزان کنید. برقرار کردن ارتباط تصویری با اطلاعات نتیجه خوبی خواهد داد.
مطالعه را با مهمترین اطلاعات درسی شروع کنید
ابتدا مفاهیم کلی را یاد بگیرید و درباره یادگیری جزییات نگران نباشید زیرا هدف یادگیری ایدههای اصلی در زمان کوتاه است.
حافظه، اطلاعاتی را که شما در شروع و پایان مطالعه، یاد گرفتهاید بهتر از موضوعاتی که در وسط مطالعه یاد گرفتهاید، به خاطر میسپارد.
با مطالعه روزانه، مفاهیم به مدت طولانی در حافظه بلندمدت باقی میماند اما اگر وضعیتی پیش آمده و مطالعه را به لحظات پایانی موکول کردهاید مفاهیم در حافظه کوتاه مدت باقی میماند و زود فراموش میشوند. پس سعی کنید مفاهیم را درک کنید.
به یک موسیقی آرامبخش مانند موسیقی کلاسیک با صدای کم گوش کنید
موسیقی برخی از خستگیهای مطالعه را کم میکند. هرگز بعد از زمانی که معمولاً میخوابید مطالعه نکنید در بعدازظهر یا ساعات اولیه عصر مطالعه کنید. اگر فرد سحرخیزی هستید مطالعه اوایل صبح نتیجه خوبی خواهد داشت.
نگرش مثبت و برنامه ریزی برای مطالعه راهی به سوی موفقیت است. برنامهریزی زمان انجام کار را برای فرد برجسته و مهم میکند.
هنگامی که تلاش میکنید درس تاریخ را حفظ کنید اسامی و سایر اطلاعات واقعی را در ذهن بسپارید. اگرچه این عمل مقداری طول میکشد اما روش بازنویسی و تکرار و تلاوت موثر است. در مورد مسائل ریاضی و علم معادلات به مسائلی که معلم سرکلاس تاکید کرده، توجه کنید. در اینجا تکنیک یادداشتبرداری به کمک خواهد آمد.
قسمت دوم : روز امتحان
پس صبحانه روز آزمون را فراموش نکنید. کمی زود بیدار شوید، صبحانه کامل بخورید و حداقل یک ساعت زودتر قبل از امتحان در جلسه حاضر شوید از اینکه تنها از کربوهیدراتها استفاده کنید، بپرهیزید. حداقل 10 دقیقه قبل از آزمون سریع یادداشتها و لیست مرور را مرور کنید تا مغزتان بهصورت خودکار مفاهیم را تنظیم کند.
مطالعات اخیر نشان میدهد افرادی که خیلی پریشان و مضطرب هستند مطالعه گروهی مانند شکستن طلسم برای این فاجعه عمل میکند. مطالعه با یک گروه از همکلاسیها کمک میکند تا آرامش و تمرکز را حفظ کرده و وقت کمتری را تلف کنید.
دانشآموزان معمولاً حین مطالعه گروهی نکات کلیدی را یاد میگیرند و از اشکالات آگاه میشوند.
برای موفقیت در هر کاری دو عامل مهم دخیل است یکی انتخاب راه و روش درست و دیگری اعتماد به نفس.
برای پشت سر گذاشتن امتحانات نیز باید به این عوامل توجه نمود تا بتوانیم به راحتی به اهداف مد نظر خود دست یابیم. ذیلآ به چند مورد اساسی اشاره می گردد:
1-در شروع کار اگر به مطالعه بی میل هستید سعی کنید اشتیاق به آن را در خود تقویت کنید برای این کار کتابتان را به چند بخش تقسیم نموده و هر روز بخشی را مطالعه کنید انباشته نمودن درسها برای شب امتحان باعث ایجاد استرس و اضطراب در شما شده و نتیجه دلخواه عاید نخواهد شد.
2-در روزهای امتحان بیشتر مواظب سلامت جسمانی خود بوده و تغذیه مناسب نیز داشته باشیدچون عقل سالم در بدن سالم است خوردن خرما با شیر ، میوه جات تازه و.... بسیار مفید است.
3-به اندازه نیاز بخوابید و مطالعه را صبح زود و بعد از صرف صبحانه آغاز کنید چون بدن و ذهن شما کاملآ آماده یاد گیری است.
4- محیطی مناسب ، سالم ، آرام برای مطالعه داشته باشید تا قدرت تمرکز و یاد گیریتان افزایش یابد.
5- ساعات مطالعه خود را روزانه و به مرور افزایش دهید.
6-حین مطالعه فرصتی را برای استراحت به ذهن بدهید معمولآ هر یک ساعت یک ربع استراحت کافی است.
7-عوامل مخل در یادگیری از قبیل تلویزیون، بازیهای کامپیوتری، و... را به حد اقل رسانده یا کلآ حذف کنید .
8- از شیوه بحث گروهی( پرسش و پاسخ)در یادگیری استفاده کنید .
9- اگر حین امتحانات وقت اضافی برای یک درس دارید کتب سخت دیگر را نیز مطالعه کنید.
10- از مطالب مشکل و سخت یادداشت بردارید و آنها را چند ساعت قبل از امتحان مطالعه کنید.
11- یک ساعت قبل از امتحان مطالعه را رها کنید تا با ذهنی آرام و آسوده وارد جلسه شوید ضمنآ بحث های بی مورد در شما استرس ایجاد می نماید.
12- سر جلسه موارد ذیل را رعایت نمایید:
الف: به حرف دانش آموزان تنبل، متقلب، و مزاحم گوش ندهید .
ب:همه سوالات را یکباره نگاه نکنید اگر سخت باشد اضطراب شما افزایش یافته و تمرکز تان به هم می ریزد پس سوالات را به ترتیب خوانده و جواب دهید.
ج: وقت خود را صرف پیدا کردن جواب برای سوالاتی که نمی دانید هدر نکنید پاسخ به آنها را به وقت اضافه بسپارید.
د: دانستن سوال نصف جواب است پس همه سوالات را تا آخر بخوانید خصوصآ در سوالات تستی که موارد مشابه زیاد است.
ه: سعی کنید زمانی را در آخر جلسه برای چک نمودن و مرور نوشته هایتان در نظر بگیرید تا مبادا آنها را اشتباه یا جابجا جواب نداده باشید.
چگونه مطالعه موفق داشته باشیم ؟
مقدمه
آیا تاکنون به این موضوع فکر کردهاید که هنگام مطالعه از چه روشی استفاده میکنید؟ یک روش مطالعه صحیح و اصولی میتواند بسیاری از مشکلات تحصیلی را از بین ببرد. بررسیهای بعمل آمده گویای آن است که افرادی که در زمینه تحصیل موفق بودهاند، روش صحیحی برای مطالعه داشتند. یادگیری(learning) مسئلهای است که در سراسر طول زندگی انسان بویژه در دوران دانش آموزی و دانشجویی اهمیت زیادی دارد. چرا که دانش آموزان و دانشجویان همیشه در معرض امتحان و آزمون قرار دارند و موفقیت در آن آرزوی بزرگشان است.
شاید به افرادی برخورده باشید که میگویند: همه کتابها و جزوهها را میخوانم، اما موقع امتحان آنها را فراموش میکنم، یا من استعداد درس خواندن را ندارم، چون با اینکه همه مطالب را میخوانم اما همیشه نمراتم پایین است و یا ... . بسیاری از اینگونه مشکلات به نداشتن یک روش صحیح برای مطالعه باز میگردد. عدهای فقط به حفظ کردن مطالب اکتفا میکنند، بطوری که یادگیری معنا و مفاهیم را از نظر دور میدارند. این امر موجب فراموش شدن مطالب بعد از مدتی میشود، در واقع آنچه اهمیت دارد یادگیری معنا و مفهوم است، چیزی که نمیتوانیم و نباید از آن دور باشیم.
برای آنکه مطلبی کاملا آموخته شده و با اندوختههای پیشین پیوند یابد، باید حتما معنا داشته باشد، در این صورت احتمال یادگیری بیشتر و احتمال فراموشی کمتر خواهد شد. بنابراین قبل از اینکه خود را محکوم کنیم به نداشتن استعداد درس خواندن ، کمبود هوش ، کمبود علاقه ، عدم تونایی و سایر موارد ، بهتر است نواقص خود را در مطالعه کردن بیابیم و به اصطلاح آنها بپردازیم. در اینصورت به لذت درس خواندن پی خواهیم برد. اولین قدم در این راستا آن است با اندکی تفکر عادتهای نامطلوب خود را در مطالعه یافته و سپس عادتهای مطلوب جایگزین آن گردد.
برای تغییر عادات مطالعه مراحل زیر را باید در نظر گرفت:
1. آگاهی (درباره موضوع)
2. علاقه
3. ارزیابی (ارزیابی اطلاعات بدست آمده با در نظر گرفتن موقعیتهای موجود)
4. آزمایش (بکار بستن فکر)
5. مطابقت خود با فکر تازه و اختیار و قبول آن
انواع روشهای مطالعه
روش پس ختام
این روش یکی از مهمترین و معروفترین روشهای بهسازی حافظه است. نام این روش همانند نام انگلیسی آن (PQ4R) متشکل از حروف اول شش مرحله آن است.
مراحل پیش خوانی
در این مرحله کتاب یا مطلب بصورت یک مطالعه اجمالی و مقدماتی مطالعه شود. از جمله موارد این مرحله خواندن عنوان فصلها ، خواندن سطحی فصل ، توجه به تصاویر ، بخشهای اصلی و فرعی و خلاصه فصلها میباشد. هدف در این مرحله یافتن یک دید کلی نسبت به کتاب و ارتباط دادن بخشهای مختلف کتاب با یکدیگر میباشد.
مرحله سوال کردن
پس از مطالعه اجمالی موضوعات و نکات اصلی ، به طرح سوال در مورد آنها بپردازید. این کار باعث افزایش دقت و تمرکز فکر و سرعت و سهولت یادگیری میگردد.
مرحله خواندن
در این مرحله به خواندن دقیق و کامل مطالب کتاب پرداخته ، که هدف فهمیدن کلیات و جزئیات مطالب و نیز پاسخگوی به سوالات مرحله قبل میباشد. در مرحله خواندن برای فهم بهتر مطالب میتوان از کارهایی مثل یادداشت برداری ، علامت گذاری و خلاصه نویسی بهره جست.
مرحله تفکر
در این مرحله هنگام خواندن، ساختن سوالها، و ایجاد ارتباط بین دانستههای خود، درباره مطلب فکر کنید. در این مورد نیز مهمترین اصل همان بسط معنایی است. بسط معنایی ممکن است در مراحل پنجم و ششم نیز یعنی در مراحل از حفظ گفتنی و مرور کردن نقشی داشته باشد.
مرحله از حفظ گفتنی
در این مرحله باید بدون مراجعه به کتاب و از حفظ به یادآوری مطالب خوانده شده پرداخته شود و بار دیگر به سوالاتی که خود فرد طرح کرده بود پاسخ دهد. در اینجا باید مطالب آموخته شده را در قالب کلمات برای خود کرده ، در غیر اینصورت لازم است که مجددا به خواندن مطالبی که آموخته نشده پرداخته شود. مرحله از حفظ گفتنی در پایان هر بخش انجام میگیرد و وقتی بخشهای یک فصل به اتمام رسید به مرحله بعد ، یعنی مرور کردن یا آزمون وارد میشویم.
مرحله مرور کردن
این مرحله ، که مرحله آزمون نیز میباشد، در پایان هر فصل انجام میگیرد. در اینجا به مرور موضوعات اصلی و نکات مهم و نیز ارتباط مفاهیم مختلف به یکدیگر پرداخته و در صورت برخورد با موضوعات مورد اشکال به متن اصلی یا مرجع مراجعه شود.
یکی از راههای کمک به این مرحله پاسخگوئی به سئوالات و تمرینات پایان فصل است:
اجرای این مرحله میتواند مقداری از اضطراب را کاهش دهد.
روش دقیق خوانی
هدف از این مرحله این است که مطالب کامل و دقیق درک شده و بصورتی سازمان یافته و منظم در حافظه نگهداری شود. برخی از فنون موجود که میتواند به روش دقیق خوانی کمک کند عبارتند از:
تکنیک خلاصه برداری
به نوشتن عبارت، مفاهیم و موضوعات کلیدی متن پرداخته، بطوری که در مرور مطالب، با نگاه کردن و خواندن خلاصهها، همه مطالب خوانده شده را یادآوری کند. یک روش بسیار مطلوب این است که از خلاصهها نیز دوباره خلاصه برداری شود.
تکنیک سازماندهی مطالب
این تکنیک باعث افزایش درک و سرعت یادگیری و سهولت در بازیابی مطالب آموخته شده میشود.
برای سازماندهی مطالب استخراج سه بخش از متن اصلی مورد مطالعه لازم است که عبارتند از:
• موضوع اصلی: موضوعی که تمامی مطالب را در بر میگیرد و بقیه مطالب حول و حوش آن میچرخد.
• نکتههای اصلی: خطوط و اندیشههای اصلی و مهم هستند که در مجموع موضوع اصلی را میسازند و از صراحت بیشتری برخوردار است.
• نکات جزئی: اطلاعات جزئیتر هستند که بصورت مثالها، نمونهها، عکس و تصویر اطلاعات واقعی مطرح میگردند.
تکنیک علامت گذاری در متن
در این تکنیک علامتهایی را بر روی متن اصلی انجام داده، از قبیل علامت گذاری به شکلهای مختلف در متن ، خط کشیدن زیر عبارات مهم، حاشیه نویسی و ...، این موارد بسته به سلیقههای افراد متفاوت میباشد. اما نکته مهمی که در هر نوع علامت گذاری حائز اهمیت است این است که، بهتر است همانند تکنیک سازمان دهی، مطالب را در سه دسته مجزا (موضوع اصلی، نکته اصلی ، موارد جزئی) قرار داده و آنها را با علامتهای مختلف نشان دهید.
در کنار روش مطالعه عوامل محیطی نیز در میزان یادگیری تاثیر دارد. یک محیط مناسب باعث توجه و تمرکز بهتر و بیشتری میشود.
حذف عوامل مزاحم فکری
مواردی هست که بخش عظیمی از وقت و فعالیت ذهنی را موضوعاتی به خود مشغول میدارند که هیچ رابطه با موضوع ندارند، موضوعاتی مانند: رفتار معلمان و استادان، افزایش شهریه و نوع رفت و آمد و … برخی از موضوعاتی هستند که موقع مطالعه اگر به آنها فکر شود از کارایی مطالعه میکاهد.
برخی حتی خیال پردازیهایشان را موقع مطالعه انجام میدهند؛ که به شدت فکر را آشفته کرده و تمرکز را از بین میبرد. توصیه کلی این است که اگر ذهن خود را از افکار مختلف پاک کنید تا بر روی موضوع مورد مطالعه تمرکز کنید، مطالعه را کنار بگذارید و زمانی مطالعه را شروع کنید که سرحال، علاقمند و متمرکز هستید.
فراهم کردن محیط مناسب
محل و مکانی که مطالعه در آنجا انجام میشود باید مناسب باشد. منظور از محل مناسب مکانی است که آرام ، ساکت و دور از عوامل مزاحم محیطی باشد، این باعث تمرکز بهتر روی موضوع مطالعه میشود. بعضی افراد محل و زمانی را برای مطالعه انتخاب میکنند که بسیار شلوغ و پر سرو صدا است و بعضی از افراد رختخواب را برای مطالعه انتخاب میکنند و توقع یادگیری سطح مطلوب را دارند، ولی از این حقیقت غافلند که این محلها بدترین محل برای مطالعه است.
این روش که یکی از قویترین روش های یادگیری است در سال 1996 توسط فردی به نام رابینسون ابداع شد. در این روش سعی بر این است تا با ایجاد زمینه ای در ذهن قبل از مطالعه، روند یادگیری فعال تر و آسان تر گردد.
تکنیک یادگیری یک بار برای همیشه
چکیده: این روش که یکی از قویترین روشهای یادگیری است در سال 1996 توسط فردی به نام رابینسون ابداع شد. در این روش سعی بر این است تا با ایجاد زمینه ای در ذهن قبل از مطالعه، روند یادگیری فعال تر و آسان تر گردد. (SQ3R) مخفف این کلمات است: پیش خوانی (Survey)، سوال سازی (Question)، خواندن (Read)، بازگویی و تعریف (Recite) و مرور (Review).
در ادامه به مراحل مختلف این روش اشاره می کنیم:
پیش خوانی:
درسی را که می خواهید بخوانید، ابتدا پیش خوانی کنید. سعی کنید برای پیش خوانی از روش زیر استفاده نمایید:
- نگاهی سریع و گذرا به متن بیاندازید.
- نکات مهم و کلیدی را بیابید.
- سوالات و تمرینهای آخر درس را مرور کنید.
- پاراگراف اول و آخر و خلاصه درس را به شیوه ای گذرا بخوانید.
سوال سازی:
در ذهن خود سوالاتی راجع به موضوع درس بسازید. برای این کار می توانید:
- عناوین و تیترها را بصورت سوال درآورید.
- از خود بپرسید: "راجع به این موضوع چه می دانم؟"، "معلم راجع به این موضوع چه چیزهایی می گفت؟" و سوالاتی از این قبیل.
خواندن:
متن درس را بطور کامل بخوانید. در هنگام خواندن:
- به دنبال جواب سوالاتی باشید که در ذهن خود ساخته بودید.
- به سوالات آخر درس جواب بدهید.
- زیر نکات مهم خط بکشید.
- اگر مطلبی را درست نفهمیدهاید، دوباره آن را بخوانید.
بازگویی و تعریف مطالب:
بعد از آنکه خواندن یک بخش به پایان رسید، به بازگویی مطالب آن بپردازید.
- مطالب درسی را از حفظ برای خود تکرار کنید و یا خلاصه نویسی کنید.
- در تکرار مطالب از روشی که متناسب با تکنیک یادگیریتان است، استفاده کنید و به خاطر داشته باشید که هر چه بیشتر از حواس پنجگانه خود استفاده کنید، مطالب بهتر در حافظهتان جای می گیرد.
قدرت یادگیری سه برابر می شود با: دیدن، بیان کردن، شنیدن.
و این قدرت چهار برابر می شود با: دیدن، بیان کردن، شنیدن و نوشتن!
مرور مطالب:بعد از آنکه مطالب را بطور کامل خواندید و برای خود بازگو کردید، نوبت به مرور مطالب می رسد.
- روز اول: بلافاصله بعد از مرحله تعریف و بازگویی، 5 دقیقه سریع مطالب را مرور کنید.
- 24 ساعت بعد: کتاب را ورق بزنید و به نکات مهم نگاهی بیاندازید، به مدت 5 دقیقه این کار را انجام دهید.
- یک هفته بعد: به مدت 5 دقیقه مطالب درسی را مرور کنید. برای مطالبی که به نظرتان سخت تر است بیشتر وقت بگذارید.
- و به همین ترتیب هر چند وقت یک بار مطالب را مرور کنید تا هنگام امتحان به مشکلی برخورد نکنید.
به خاطر داشته باشید:
کسانی که مطلبی را 6 بار پیاپی می خوانند در مقایسه با کسانی که در 6 نوبت و هر بار 5 دقیقه. این کار را می کنند، درصد یادگیری کمتری دارند.
چرا که در فواصل زمانی قدرت پردازش ذهن بالاتر می رود.
1) حق تقدم را رعایت کنید
دانش آموزان موفق زمان مطالعه شان را تکه تکه نمی کنند، یعنی اگر می خواهند درس بخوانند کامپیوتر را خاموش می کنند، تلفن جواب نمی دهند، به برنامه های تلویزیون سرک نمی کشند، خوردنی را فراموش می کنند و خلاصه تمام حواس شان به درسی است که می خوانند. آنها این جمله را در ذهن سپرده اند که دانش آموزان موفق این اصل را رعایت می کنند: مطالعه کار است و کار به سرگرمی ارجحیت دارد.
2) دریچه مطالعه را پیدا کنید
ساعت و زمان مطالعه یک امر کاملا شخصی است. بعضی ها آخرهای شب وقتی خانه ساکت و آرام است و بعضی ها صبح زود بهتر می توانند درس بخوانند. بعضی وقتی از مدرسه می آیند آن قدر سرحال هستند که می توانند کارهای مدرسه را همان موقع انجام بدهند و بعضی ها به استراحت نیاز دارند و این تعریفی است که خود ما باید به آن دست پیدا کنیم و نمی توان برای همه یک نسخه پیچید.
در حال انجام هر کاری که هستید ، دریچه ای باریک برای مطالعه پیدا کنید !
مدت زمان: 7:53
حجم فایل: 3.61mb
3) سازماندهی داشته باشید
دسترسی آسان به نکته های مهم درسی، دنبال جزوه و کتاب در شب امتحان نگشتن و گم نکردن آنها از نکته های مهمی است که دانش آموزان ممتاز رعایت می کنند.
4) روش درست درس خواندن را یاد بگیرید
یکی از دانش آموزان فارغ التحصیل ممتاز می گوید: این کلاس تنها به او یاد نداد که می تواند در ظرف زمان کمتر، کلمات بیشتری بخواند بلکه به او یاد داد به کتاب درس نگاه کند و وقتی شروع می کند به خواندن با تمام حواس به کتاب نگاه کند، به عکس ها، نمودارها و جزییات بیشتری را به خاطر بسپارد. به این شیوه مطالعه، مطالعه فعال می گویند که با پرسش هایی از درس تکمیل و باعث می شود نکته مبهمی در ذهن فرد نماند. این نکات مبهم می تواند تبدیل به سوال های بی جواب در جلسه امتحان شود.
5) جدول زمان بندی داشته باشید
وقتی که معلم یک برگه امتحانی طولانی یا تکلیف درسی که باید انجام شود در اختیار دانش آموزان می گذارد، دومینکا رومان، دانش آموز موفق کلاس یک جدول زمانی طراحی می کند. سوال ها را تقسیم می کند به قسمت های کوچک و متفاوت. برای مثال:
گروه اول: سوال های سخت و وقت گیر
گروه دوم: سوال های نه سخت و نه راحت
گروه سوم: سوال های راحت
رومان از سوال های گروه سخت ـ اول ـ شروع می کند و در آخر وقت امتحان به سوال های راحتی که زمان و انرژی کمتری برای جواب دادن لازم دارد، می رسد. در مورد کارهایی که باید در زمان طولانی تر هم انجام بگیرند و از یک هفته تا یک ماه فرصت برای انجام آنها وجود دارد باید کار را تقسیم بندی کرد، بنابراین زمان کافی برای پرداختن به اصل کار و همچنین دوره ای کوتاه بر پروژه یا درس برای آنها وجود دارد. یکی دیگر از دانش آموزان نمونه درباره اهمیت در نظر داشتن زمان می گوید: صبر کنید! اگر می خواهید جزو دانش آموزان ممتاز کلاس باشید حتما باید برای انجام کار، خود ضرب الاجلی در نظر بگیرید و به خودتان اخطار بدهید که تا فرا رسیدن این زمان حتما به کارهایتان رسیدگی کنید.
6) خوب نکته برداری کنید
خواندن متن کتاب مهم است اما مهم تر از آن یادداشت برداری از نکاتی است که معلم روی آنها تاکید دارد. به غیر از این نکته ها، دانش آموزان موفق خودشان هم سعی می کنند طی درس خواندن نکته های مهم و اصلی را پیدا کنند و از روی آنها یادداشت بردارند. اما یک روش دیگر شاگرد زرنگ ها؛ آنها برخلاف دیگران که به محض خوردن زنگ وسایل شان را جمع و شروع می کنند به سر و صدا و حرف زدن با همدیگر، چند دقیقه صبر می کنند و حداقل یک تا سه نکته مهم از نکته های درسی را قبل از شروع زنگ بعدی یادداشت می کنند.
7) کار را تمیز تحویل بدهید
برگه های مرتب و تمیز شانس بیشتری از برگه های کثیف و نامرتب برای گرفتن نمره بالا دارند. پرفسور النی در این باره می گوید: گرفتن نمره 20 بی شباهت به آماده کردن یک غذا نیست. مهم نیست که چه اندازه آن غذا خوش مزه است بلکه مهم تر آن است که با چه سر و وضعی به شما ارایه شود!
8) از خودتان امتحان بگیرید
شاگردان زرنگ نکته های مهمی را که احتمال مطرح شدن شان در امتحان بیشتر است، مشخص می کنند، از آنها سوال طرح می کنند و به آن سوال ها جواب می دهند. یک روش مناسب برای این کار تهیه کارت هایی است که امروز به فلش کارت معروف شده است. شما می توانید کارت های کوچکی تهیه کنید، یک طرف آن سوال طراحی شده و در طرف دیگر جواب سوال را بنویسید. با این روش می توانید تا پایان ترم و سال تحصیلی تعداد زیادی فلش کارت داشته باشید و با آنها خود را بیازمایید و نقاط ضعف و قوت خود را پیدا کنید.
9) بیشتر از انتظار کار کنید
فرض کنید معلم کلاس می خواهد به 5 پرسش از 10 سوال طراحی شده به عنوان تکلیف درسی تان جواب دهید. دانش آموزانی که اصولا با بی میلی تکالیف را انجام دهند حداکثر به سه سوال جواب می دهند. آنها که مقیدترند و تا حدودی کار برایشان اهمیت دارد به همان 5 سوال جواب می دهند اما دانش آموزان ممتاز اکثر مواقع بیشتر از آنچه از آنها خواسته شده، انجام می دهند.
10) از پدر و مادرتان کمک بخواهید
بیشتر این دانش آموزان والدینی دارد که سهم بسیار زیادی در موفقیت شان بازی کرده اند. پدر و مادر آنها از کودکی وجود آنها را از عشق به یاد گرفتن سرشار کرده اند. آنها با فراهم کردن استانداردهای مناسب برای بچه ها، آنها را به سمت کسب اهداف استاندارد و متعالی سوق داده اند. آنها پسر و دخترشان را به درس خواندن تشویق می کنند نه فقط با گفته های شفاهی و گرفتن هدیه و... بلکه آنها خود به یادگیری مشتاق اند و اهل مطالعه و درس هستند، بچه ها هم این حس را از آنها گرفته و انعکاس می دهند.