لزوم وجود سمپاد در نظام آموزشی چیست؟

توجه ویژه به استعدادهای برتر در نظام آموزشی اغلب کشورهای جهان امری پذیرفته شده و مهم است. با توجه به اینکه منافع توجه به این دانش‌آموزان، تمام جامعه را شامل می‌شود، ضروری است برای پاسخ به نیازهای آنها برنامه‌ریزی دقیقی شود.

بر اساس تعریف «سند راهبردی کشور در امور نخبگان»، «صاحب استعداد برتر» به فردی اطلاق می‌شود که با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود امکان رسیدن به مرحله نخبگی ـ یعنی اثرگذاری بارز در سرعت بخشیدن به پیشرفت و اعتلای کشورـ را داراست.

در ادبیات تخصصی این حوزه، عبارات «استعداد برتر»، «استعداد درخشان»، «تیزهوش» و نیز عبارت «gifted and talented» به دانش‌‌آموزانی اطلاق می‌‌شود که به موجب توانمندی‌‌های برجسته‌شان دارای قابلیت یا عملکرد سطح بالایی هستند.

با وجود اختلاف نظر پیرامون مفهوم استعداد برتر و روش‌‌های شناسایی و پرورش افراد واجد این خصوصیت، «توجه ویژه به استعدادهای برتر» در نظام آموزشی اغلب کشورهای جهان امری پذیرفته شده و پراهمیت است، حتی در برخی از تعاریف ارائه شده از دانش‌‌آموز تیزهوش، این موضوع مطرح شده است که این دانش‌آموزان به دلیل قابلیت‌‌ها و ویژگی‌‌های بسیار متفاوت خود نسبت به دانش‌‌آموزان معمولی به برنامه‌‌های آموزشی و پرورشی متفاوتی نیازمندند و باید برای آن برنامه‌‌ریزی ویژه‌‌ای داشت. سوالی که می‌توان در اینجا مطرح کرد آن است که دلیل چیست؟

برای مشاهده ادامه مطلب اینجا http://tizland.ir/show/?id=4497 کلیک کنید

نقشه تجاری برای آموزش و پرورش

چندی پیش در اخبار رادیو و سایر رسانه ها خبر شوک آوری پخش شد.خبر از این حکایت می کرد که مقام مسئول آموزش و پرورش پیشنهاد نموده بود مدارس برای تامین هزینه های خود بخشی از فضای مدارس را تبدیل به مراکز خرید و تجاری کنند.خبری که با بهت و حیرت فراوان بسیاری از افراد مواجه شد که همواره بیشترین دغدغه شان رشد و توسعه دانش آموزان و استفاده از امکانات مدارسی که صرفا با یک زمین غیر استاندارد و بسیار کوچک، تور بسکتبالی را بر تیرکی آویزان کرده اند و دانش آموزان هم خوشحال که مدرسه شان مزیتی را در این زمینه دارد. این خبر آنقدر تاسف بار بود که تا مدت ها ذهن ما را به خود مشغول ساخت و با یک سوال بزرگ مواجه بودم که چگونه یک کشور از پرورش جوانان خود و جهت دهی رفتار های آنان به توسعه می رسد و در کشوری دیگر چیزی که دیده نمی شود و یا بسیار کم اهمیت است جوانان و موضوعات پیرامون آن هاست.

بهتر است کمی واقع بینانه به نظام آموزشی خود نگاه کنیم. از یک سو مدیران، معلمان و مربیانی دلسوز و فداکار که همواره با کمترین حمایت چه از جنبه اقتصادی و چه از نظر علمی به انجام وظایف خود مشغول هستند، از سویی دیگر مدارسی که توانسته اند با تدابیری خود را غیر انتفاعی نمایند و خدماتی هر چند نه در سطح استاندارد های بین المللی ولی تا حدودی قابل قبول ارائه دهند و از سوی دیگر نظام مدیریتی حاکم بر آموزش و پرورش که تلاش دارد تا تغییراتی اندک در یادگیری و توسعه فردی ایجاد نماید.

حال نگاهی به نظام های آموزشی کشورهای توسعه یافته بیندازیم خواهیم دید که در این گونه نظام ها چندین مولفه اصلی دست به دست یکدیگر می دهند تا نظامی یکپارچه، پویا، چابک و نوآور را ایجاد کند. برخی از این مولفه ها عبارتند از تدوین سند راهبردی ( علمی_کاربردی)، به کارگیری روش های نوین یادگیری، تنوع در یادگیری با توجه به استعداد و انگیزه دانش آموزان، جذب، نگه داری و به روز رسانی مستمر، شایستگی های معلمان و مربیان، در اختیار گرفتن فضاهای آموزشی برای هر نفر با توجه به استاندارد های بین المللی، به کارگیری و به روز آوری تجهیزات و منابع آموزشی، تغییر مستمر و بهبود مطالب مواد آموزشی و ...

با توجه به اولویت های توسعه کشور و استفاده از توانمندی های جوانان در عرصه ملی و بین المللی بسیار به جاست که اگر مدرسه ای چند متر فضای بزرگ تر در اختیار دارد برای آن نقشه تجاری نکشیم و اجازه دهیم دانش آموزی که در آن مدرسه تحصیل می کند از این حداقل ها بهره گیرد. شاید تعداد بسیار زیادی از آنان فضای منزلشان به 50 متر نیز نرسد. توسعه فضای مدارس در ژاپن بسیار حائز اهمیت است.در این کشور خانه ها را کوچک می سازند و مدارس را بزرگ، زیرا معتقدند که دانش آموزان در آنجا یاد می گیرند که چطور نقشه ها بزرگ را در سر بپرورانند. باید برای جایگاه آموزش در کشور قدر و منزلت قائل باشیم و مطمئن باشیم که سرمایه گذاری در نظام آموزش و پرورش، توسعه ملی همراه با توسعه فیزیکی و سلامتی را برای خودمان و کشورمان به همراه خواهد داشت.

برگرفته از مجله مدیریت

نویسنده مطلب : دکتر آذر صائمیان

کودکی، به مثابه توسعه

فایل صوتی ارائه ی دکتر محسن رنانی با موضوع کودکی به مثابه توسعه، در تاریخ 20 مرداد 95 در هفتمین نشست کافه خرد را بشنوید:

 دانلود فایل صوتی : 

دکتر محسن رنانی - کودکی به مثابه توسعه

زمان: 1 ساعت و 17 دقیقه و 44 ثانیه

حجم: 17.7 مگابایت

 بخشی از این فایل صوتی را بخوانید:

- فرآیند توسعه در ایران از انقلاب مشروطیت شروع می شود و دولت مدرن از این زمان شکل گرفته است.

- از زمانی که ما آموزش مدرن داشتیم، با همه ی شاخصه های توسعه، ما توسعه نیافتیم.

- در دوره های کوتاهی، فقط علائمی از شروع پروسه ی توسعه را داشتیم.

- بعد از انقلاب، رشد و پیشرفت داشتیم، اما توسعه متوقف شده است.

- ما در 100 سال گذشته و تا امروز، نیروی انسانی لازم برای مدیریت فرآیند توسعه نداشتیم.

- مجموعه ی ساختار توانمندی هاست که تعیین می کند که این مجموعه می تواند از پروسه ی توسعه را مدیریت کند یا نه.

- توسعه را باید از حوزه ی آموزش شروع کرد.

- ما توسعه نیافته ایم چون ما جامعه ی فاقد کودکی هستیم. چون از نوزادی پیر شده ایم. جامعه ای که بدون درک و گذار از کودکی، بزرگ می شویم و پیر می شویم. بیشتر ما از نوزادی به بزرگسالی وارد شده ایم. بنابراین ما توسعه نیافته ایم چون کودکی را در نیافته ایم. از لحاظ اجتماعی جامعه ی ما جامعه ی بی کودکی است.

- مادران اصلی ترین سهامداران سرمایه های انسانی آینده اند. روی مادران سرمایه گذاری نکرده ایم.

- ما جامعه ی بی کودکی هستیم، به خاطر غفلت خانواده، جهل معلمان و جاه طلبی سیاستمداران.

- بذر توسعه در انرژی اتمی، کارخانه یا دانشگاه شکل نمی گیرد. بذر توسعه در 0 تا 7 سالگی شکل می گیرد. حتی هنگام بستن نطفه بذر توسعه کاشته میشود، تا 7 سالگی. برای این فاصله خانواده، آموزش و پرورش و نظام سیاسی برنامه ای ندارند. بچه های ما در این سن، رهای رها هستند. هر کاری میخواهید برای کشوری بکنید باید در این فاصله انجام دهید.

- به همین دلیل است که بیشتر ما توانایی های لازم برای اینکه بتوانیم در بزرگسالی پروسه ی توسعه را مدیریت کنیم نداریم. ذهن های ما ذهن توسعه آفرین نیست تا هر فرآیندی که دست ماست را به سمت توسعه ببریم. چون ما کودکی را از دست دادیم.

برای شنیدن صحبت های دکتر محسن رنانی به طور کامل، فایل صوتی را گوش دهید.

کلمات کلیدی: محسن رنانی | دکتر محسن رنانی | دکتر رنانی | توسعه و آموزش | نظام آموزشی | ارتباط توسعه و آموزش

کودکی، به مثابه توسعه

فایل صوتی ارائه ی دکتر محسن رنانی با موضوع کودکی به مثابه توسعه، در تاریخ 20 مرداد 95 در هفتمین نشست کافه خرد را بشنوید:

 دانلود فایل صوتی : 

دکتر محسن رنانی - کودکی به مثابه توسعه

زمان: 1 ساعت و 17 دقیقه و 44 ثانیه

حجم: 17.7 مگابایت

 بخشی از این فایل صوتی را بخوانید:

- فرآیند توسعه در ایران از انقلاب مشروطیت شروع می شود و دولت مدرن از این زمان شکل گرفته است.

- از زمانی که ما آموزش مدرن داشتیم، با همه ی شاخصه های توسعه، ما توسعه نیافتیم.

- در دوره های کوتاهی، فقط علائمی از شروع پروسه ی توسعه را داشتیم.

- بعد از انقلاب، رشد و پیشرفت داشتیم، اما توسعه متوقف شده است.

- ما در 100 سال گذشته و تا امروز، نیروی انسانی لازم برای مدیریت فرآیند توسعه نداشتیم.

- مجموعه ی ساختار توانمندی هاست که تعیین می کند که این مجموعه می تواند از پروسه ی توسعه را مدیریت کند یا نه.

- توسعه را باید از حوزه ی آموزش شروع کرد.

- ما توسعه نیافته ایم چون ما جامعه ی فاقد کودکی هستیم. چون از نوزادی پیر شده ایم. جامعه ای که بدون درک و گذار از کودکی، بزرگ می شویم و پیر می شویم. بیشتر ما از نوزادی به بزرگسالی وارد شده ایم. بنابراین ما توسعه نیافته ایم چون کودکی را در نیافته ایم. از لحاظ اجتماعی جامعه ی ما جامعه ی بی کودکی است.

- مادران اصلی ترین سهامداران سرمایه های انسانی آینده اند. روی مادران سرمایه گذاری نکرده ایم.

- ما جامعه ی بی کودکی هستیم، به خاطر غفلت خانواده، جهل معلمان و جاه طلبی سیاستمداران.

- بذر توسعه در انرژی اتمی، کارخانه یا دانشگاه شکل نمی گیرد. بذر توسعه در 0 تا 7 سالگی شکل می گیرد. حتی هنگام بستن نطفه بذر توسعه کاشته میشود، تا 7 سالگی. برای این فاصله خانواده، آموزش و پرورش و نظام سیاسی برنامه ای ندارند. بچه های ما در این سن، رهای رها هستند. هر کاری میخواهید برای کشوری بکنید باید در این فاصله انجام دهید.

- به همین دلیل است که بیشتر ما توانایی های لازم برای اینکه بتوانیم در بزرگسالی پروسه ی توسعه را مدیریت کنیم نداریم. ذهن های ما ذهن توسعه آفرین نیست تا هر فرآیندی که دست ماست را به سمت توسعه ببریم. چون ما کودکی را از دست دادیم.

برای شنیدن صحبت های دکتر محسن رنانی به طور کامل، فایل صوتی را گوش دهید.

کلمات کلیدی: محسن رنانی | دکتر محسن رنانی | دکتر رنانی | توسعه و آموزش | نظام آموزشی | ارتباط توسعه و آموزش

مدارس فرسوده و نظام آموزشی فرسوده تر

یک سوم مدارس کشور نیاز به مقاوم سازی دارد؛ نیمی از مدارس در حاشیه شهرها نا امن هستند، 50 هزار کلاس درس خشت و گلی در کشور وجود دارد و دانش آموزان بسیاری نیز در جای جای کشورمان در کانتینرها، کپرها و ساختمان هایی با کاربری غیر آموزشی درس می خوانند. کمبود تجهیزات اولیه آموزشی اعم از تخته سیاه، میز و نیمکت در بسیاری از مدارس کشور مشهود است. در کنار ساختمان و تجهیزات آموزشی، مشکل فقدان یا نا امن بودن سیستم های گرمایشی و سرمایشی نیز هر ساله باعث وقوع رخدادهای تلخی در مدارس می گردد. گذشته از این، بسیاری از ساختمان های موجود فاقد استانداردهای لازم در زمینه مدرسه سازی هستند. مدارسی که در خیابان های شلوغ و پرترافیک قرار گرفته اند یا در ساخت آن ها، تناسب بین زیربنا و حیاط مدارس لحاظ نشده است. فقدان محیط و ابزارهای ورزشی یا فرسودگی اندک وسایل موجود نیز از جمله مشکلات حوزه تربیت بدنی در مدارس است.

با تمام این تفاسیر، کنکاش معضلات و آسیب های پرشمار نظام آموزشی این نکته را عیان می سازد که فرسودگی مختص جنبه ظاهری و سخت افزاری نظام آموزشی نیست؛ در واقع در زمینه ساختار و محتوای برنامه های آموزشی و درسی، روش های پیاده سازی این برنامه ها، سیستم مدیریت منابع انسانی، اقتصاد آموزش و … یا به بیان دیگر بعد نرم افزاری نظام آموزش نیز وضعیت چندان مساعد نیست.

مدارس در شکل امروزی و آموزش به مفهوم نوین و مدرن آن در کشورمان، امری وارداتی و متاثر از پیشرفت علوم آموزشی در جوامع توسعه یافته است. اما این امر به خودی خود حامل وجه منفی نیست؛ چه بسا قریب به اتفاق پیشرفت های علمی و توسعه اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی کشور در یک قرن گذشته برآمده از تاسیس نظام آموزشی مدرن بوده است. با اینحال در طی یک قرن اخیر، خود این ساختار همگام با ایده اصلی آن توسعه نیافته و تا حد زیادی در شکل اولیه باقی ماند. بسیاری از نمودهای نظام آموزشی چه در بعد آموزشی و درسی و چه در بعد ستادی کماکان متعلق به دهه های پیشین است؛ شیوه های تدریس، محتوای برنامه های درسی، شیوه های جذب و آموزش کارکنان، روش های عزل ونصب و ارتقاء نیروی انسانی، الگوهای ارزشیابی درسی و ارزیابی عملکرد نیروی انسانی و بسیاری ساز و کارهای دیگر در نظام آموزشی با وجود اندک تغیییرات شکلی و ظاهری، به شدت فرسوده و در نتیجه ناکارآمد هستند. در مقایسه با تغییرات علوم و فنون و پیشرفت های گسترده در زمینه منابع اطلاعاتی و شیوه های ارتباطی، نظام آموزشی کند و ناهماهنگ عمل کرده است. در نتیجه از سوی گروههای مختلف و حتی مسئولان اجرایی مورد نقدهای جدی قرار گرفته است. کاراریی درونی و بیرونی سیستم زیر سوال رفته و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و نیز انگیزه شغلی کارکنانش بطور محسوسی تقلیل یافته است. در واقع فرسودگی نظام آموزشی را می توان به سیستم رایانه ی قدیمی تشبیه نمود که در گذر سالها و ظهور نسل های جدید رایانه، از نظر سخت افزاری و نرم افزاری به روز نشده و کماکان انتظار عملکردی در حد سیستم های جدید و به روز از آن می رود. بدیهیست که چنین انتظاری تا چه حد می تواند غیرممکن و بیجا باشد. تصور کنید سیستم های کشف و استخراج منابع نفتی کشور از ابتدای ملی شدن نفت تا کنون تغییری نمی نمود و هم اکنون انتظار صدور میلیون ها بشکه نفت از این سیستم فرسوده می رفت!

نظام آموزشی فرسوده کشورمان در نهایت کارایی خویش شاید بتواند نیاز های روزمره و پیش پا افتاده را رفع نماید. انتظار تحولات اساسی بدون تزریق منابع جدید، مدیریت تغییرات و برنامه ریزی استراتژیک، سازوکارهای پیش بینی و پاسخ به نیازهای آتی و در نهایت اعمال اصلاحات در فرایند تصمیم سازی و اجرا دور از واقع خواهد بود. تجربه تغییرات یک دهه اخیر و علی الخصوص تغییرات عجولانه، غیر کارشناسانه و بعضاً به شدت مضر در دوران وزارت حاجی بابایی نمونه ای قابل اشاره در این زمینه است. در واقع تلاش در جهت ایجاد تغییرات ظاهری و عجولانه در چنین موقعیتی نه تنها به پیشرفت و بهبود سیستم منجر نمی گردد بلکه هدر رفت منابع ارزشمند سیستم و به مخاطره افکندن سرنوشت دانش آموزان را در پی خواهد داشت. تجربه نظام های آموزشی مدرن و توسعه یافته جهان در بهره گیری از فرایند برنامه ریزی آموزشی جهت به روز رسانی هماهنگ اجزاء مختلف نظام آموزشی و نیز بازگرداندن اختیارات تصمیم گیری به درون سیستم می تواند بسیاری از فرسودگی های گریبانگیر نظام آموزشی را رفع نماید

نویسنده مطلب : منصور موسوی

منبع دریافت این مطلب : سایت خبری فانوس